ΠΡΟΣ
Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας
και Κλιματικής Αλλαγής
κο Γιώργο Παπακωνσταντίνου
Αθήνα, 24 Ιουνίου 2011
Αρ.πρωτ.: 11/195
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Σας συγχαίρουμε για την ανάληψη καθηκόντων στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και ευχόμαστε καλή επιτυχία στο έργο σας, προς όφελος πρωτίστως του περιβάλλοντος. Η περίοδος που διανύουμε είναι κρίσιμη για την κοινωνία και το περιβάλλον και οι αποφάσεις που καλείστε να πάρετε θα καθορίσουν για πολλά χρόνια την περιβαλλοντική πολιτική στη χώρα μας. Σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη οικονομική περίοδο που διανύουμε, η προστασία του περιβάλλοντος είναι ο μοναδικός τρόπος ώστε να εξασφαλίσει η χώρα μια βιώσιμη και υγιή ανάπτυξη με μακροχρόνια κοινωνικά οφέλη.
Στον λίγο χρόνο λειτουργίας του, το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει να αντιμετωπίσει, όπως ήταν αναμενόμενο, μεγάλο αριθμό εκκρεμοτήτων και προβλημάτων. Σας καλούμε να υπερασπιστείτε τα έως τώρα πρώτα θετικά βήματα του Υπουργείου και να δώσετε άμεσα έμφαση στην επίλυση των επειγουσών εκκρεμοτήτων που αφορούν σε σημαντικά θέματα περιβαλλοντικής πολιτικής της Ελλάδας.
Προστασία της Βιοποικιλότητας και του Περιβάλλοντος
- Θαλάσσιο περιβάλλον: άμεση εφαρμογή του νόμου «Θαλάσσια στρατηγική για την προστασία και διαχείριση του θαλάσσιου περιβάλλοντος», και δημιουργία του δικτύου Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών, όπως προβλέπει η Οδηγία 2008/56/ΕΚ για τη θαλάσσια στρατηγική. Επιπλέον, ανακήρυξη των θαλάσσιων περιοχών Natura 2000 και υιοθέτηση διαχειριστικών μέτρων προστασίας τους. Θεωρούμε το ρόλο του Υπουργείου Περιβάλλοντος σημαντικό για την επιδίωξη κοινών κατευθύνσεων με το Υπουργείο που θα αναλάβει το χαρτοφυλάκιο της αλιείας.
- Προστατευόμενες Περιοχές και Φορείς Διαχείρισης: Άμεση εφαρμογή του νέου νόμου για τη βιοποικιλότητα (ν. 3937/2011), με την έκδοση των διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων που εκκρεμούν. Εκκρεμεί επίσης η υλοποίηση του Προγράμματος Παρακολούθησης, καθώς και η ολοκλήρωση σύνταξης των προεδρικών διαταγμάτων για όλες τις προστατευόμενες περιοχές που έως σήμερα, κατά παράβαση του Ν. 1650/1986, ορίζονταν και ρυθμίζονταν με κοινές υπουργικές αποφάσεις. Επίσης, μεγάλος αριθμός φορέων διαχείρισης αντιμετωπίζει πρόβλημα οικονομικής βιωσιμότητας, ενώ παράλληλα αδυνατεί να λάβει αποφάσεις καθώς τα Διοικητικά Συμβούλια είναι ανενεργά εν αναμονή της αλλαγής των εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης.
- Εθνική Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα: η προώθηση της Στρατηγικής σε διαδικασία διαβούλευσης και ψήφισης θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα. Η σύνταξη της έχει ολοκληρωθεί από τη σχετική ομάδα εργασίας.
- Ψήφιση του Νόμου-Πλαίσιου για τα Απόβλητα, σε συμμόρφωση με τη σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία 2008/98 και εξειδίκευση του στις αναθεωρήσεις όλων των περιφερειακών σχεδιασμών (ΠΕΣΔΑ). Σύμφωνα με την Οδηγία, το Υπουργείο θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην πρόληψη και τη διαλογή στην πηγή και την ανακύκλωση όλων των υλικών και των βιοαποβλήτων, αντί της ακριβής και προβληματικής καύσης.
- Υδάτινοι Πόροι: επίσπευση των διαδικασιών συμμόρφωσης με τις επιταγές της Οδηγίας Πλαίσιο 2000/60 με στόχο την ορθολογική διαχείριση, την περιβαλλοντική προστασία και τη σταδιακή αποκατάσταση των υποβαθμισμένων υδατικών συστημάτων της χώρας. Ολοκλήρωση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής.
- Καταδίκες στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων: σήμερα η Ελλάδα έχει 35 περιβαλλοντικές υποθέσεις για τις οποίες έχει καταδικαστεί, η συμμόρφωση με τις οποίες ακόμη εκκρεμεί.
Ενέργεια και Κλιματική Αλλαγή
- Ολοκλήρωση του Οδικού Χάρτη για την Ενέργεια με προτεραιότητα στο σενάριο 100% ηλεκτροπαραγωγή από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μέχρι το 2050 όπως ήδη έχει ανακοινωθεί στην Ελλάδα και διεθνώς. Το σενάριο έχει επεξεργαστεί η Επιτροπή Εθνικού Ενεργειακού Σχεδιασμού. Από το συγκεκριμένο Οδικό Χάρτη θα προκύψουν συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές που θα μας οδηγήσουν, με το σωστό περιβαλλοντικό σχεδιασμό, σε μια οικονομικά αποδοτική τροχιά για να επιτύχουμε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα.
- Υιοθέτηση του στόχου της Ε.Ε. μείωσης εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου κατά 30% μέχρι το 2020, (σε αντίθεση του 20% που ισχύει σήμερα), όπως ήδη έχει δεσμευτεί δημόσια και διεθνώς η χώρα μας από κοινού με άλλα κράτη-μέλη. Οι διαθέσιμες αναλύσεις εξάλλου δείχνουν ότι η συγκεκριμένη αναβάθμιση του στόχου μπορεί να δημιουργήσει μέχρι και 6 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας στην Ε.Ε. μέχρι το 2020, με σημαντική παράλληλη αύξηση των επενδύσεων.
- Προώθηση μέτρων περιορισμού των επιπτώσεων (οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών) της κλιματικής αλλαγής και υιοθέτηση πολιτικών προσαρμογής στον Ελλαδικό χώρο, ιδιαιτέρα στο ευπαθές παράκτιο μέτωπο.
Οριζόντια θέματα περιβαλλοντικής πολιτικής
- Περιβαλλοντική Αδειοδότηση: οι πρόσφατες «επιθέσεις» στην περιβαλλοντική αδειοδότηση (fast track) και νέος νόμος για την περιβαλλοντική αδειοδότηση επιχειρήσεων) αγγίζουν τα όρια της νομιμότητας και αντικατοπτρίζουν μάλλον ασυντόνιστες κυβερνητικές πρωτοβουλίες και σύγχυση σχετικά με το στόχο πραγματικής πράσινης ανάπτυξης. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν καταθέσει προτάσεις για επίσπευση των διαδικασιών αδειοδότησης, χωρίς όμως περιβαλλοντικές εκπτώσεις.
- Χωροταξικά ζητήματα: εκκρεμεί η αξιολόγηση της πορείας εφαρμογής του Εθνικού Χωροταξικού Πλαισίου, καθώς και μιας σειράς ειδικών και περιφερειακών χωροταξικών πλαισίων. Στις προγραμματικές σας δηλώσεις, η χωροταξία ορθά αποτελεί προτεραιότητα, παρόλα αυτά μεγάλη ανησυχία δημιουργεί η κατεύθυνση που δόθηκε για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν πάγια θέση για την κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης, που αποτελεί μια από τις γενεσιουργούς αιτίες της παράνομης δόμησης, και κατά της όποιας «τακτοποίησης» που δημιουργεί προσδοκία για μελλοντική νομιμοποίηση.
- Αδυναμία ελεγκτικών περιβαλλοντικών υπηρεσιών, όπως των δασικών και των φορέων διαχείρισης, οι οποίες με τις τελευταίες περικοπές έχουν αποδυναμωθεί. Οι υπηρεσίες αυτές είναι δομικά σημαντικές για την φύλαξη, την καταγραφή και πάταξη εγκλημάτων κατά του περιβάλλοντος, και χωρίς αυτές η προστασία του περιβάλλοντος καθίσταται μη-εφαρμόσιμη.
Τα παραπάνω θέματα δημιουργούν, εύλογα σε καιρούς αστάθειας, μια έντονα ανησυχητική κατάσταση για την Ελλάδα και ερωτηματικά σχετικά με τις περαιτέρω πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης. Ταυτόχρονα, η ορθή ρύθμιση τους μπορεί να θέσει τις βάσεις για μια βιώσιμη οικονομία. Σε αυτά τα πλαίσια σας καλούμε να διασφαλίσετε ότι η οικονομική κρίση δε θα αποτελέσει αφορμή για την περαιτέρω υποβάθμιση του περιβάλλοντος της Ελλάδας με στόχο μόνο βραχυπρόθεσμα και αμφίβολα οφέλη. Αντίθετα, η επένδυση σε μια βιώσιμη οικονομία μπορεί να αποφέρει μακροχρόνια οικονομικά οφέλη επιλύνοντας παράλληλα σοβαρά περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα.
Είμαστε στη διάθεση σας για οποιαδήποτε περαιτέρω διευκρίνιση ή πληροφορία.
Με εκτίμηση,
Οι Περιβαλλοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις
ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ
ΑΡΧΕΛΩΝ, Σύλλογος για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία
«Καλλιστώ» Περιβαλλοντική Οργάνωση για την άγρια ζωή και τη φύση
Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης
GREENPEACE
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS
MOm Εταιρεία για την Μελέτη & την Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας
WWF Ελλάς