Αθήνα, 8 Μαρτίου 2012
Κατ’ αρχάς η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης ευχαριστεί την Πρωτοβουλία Συνεννόησης για την κριτική της προς την Πράσινη Πρόταση. Μακάρι και επίσημοι φορείς της πολιτείας ή έμπειροι εμπλεκόμενοι μελετητές, πανεπιστημιακοί και ειδικοί να μας έκαναν λεπτομερή κριτική σε όλα τα κατ’ αυτούς τρωτά σημεία της Πράσινης Πρότασης. Δεν έχει γίνει μέχρι τώρα και αμφιβάλλουμε εάν θα γίνει για πολλούς λόγους. Άρα, πρόκειται για τη μοναδική κριτική που δεχόμαστε και δεν αποφεύγουμε να απαντήσουμε σε όλα τα θέματα με κάθε ειλικρίνεια και ευθύτητα.
Μέχρι στιγμής, αρκετοί σχετικοί κοινωνικοί, περιβαλλοντικοί και παραγωγικοί φορείς εκφράστηκαν θετικότατα για την προσπάθεια αυτή, ενώ στις ελάχιστες καλοπροαίρετες απορίες κάποιων που μας ρώτησαν προφορικά, απαντήσαμε σε όλα επαρκώς. Μάλιστα στις σχετικές συζητήσεις, που έγιναν, μας πρότειναν να υπογράψουμε και να δημοσιοποιήσουμε μία Κοινή Δήλωση Φορέων, όπου με βάση την Πράσινη Πρόταση, ενώνοντας τις φωνές μας, να συμβάλουμε για να αποτρέψουμε τα χειρότερα στη διαχείριση απορριμμάτων.
Θα χαιρόμασταν πολύ εάν η Πρωτοβουλία Συνεννόησης πριν δημοσιοποιήσει την κριτική της προς την Πράσινη Πρόταση είχε συζητήσει με την Ο.Ε.Α. όλες τις ενστάσεις της. Τότε ίσως πολλά ή όλα τα σημεία της κριτικής, να είχαν πιο ουσιαστικό περιεχόμενο και νόημα, που θα εξέθετε πολύ λιγότερο την Πρωτοβουλία Συνεννόησης. Δυστυχώς, τώρα θα πρέπει να αναλωθούμε σε ερωτήματα και προσεγγίσεις, που έχουν να κάνουν με έλλειψη γνώσεων ή πληροφόρησης κάποιων θεμάτων και έλλειψη κατανόησης του τι συμβαίνει σήμερα στους δήμους και στο πως διαβάζονται κάποιες Οδηγίες.
Η κριτική αυτή στηρίζεται σε δύο θεμελιώδη δεδομένα για την Πρωτοβουλία Συνεννόησης , που για την Ο.Ε.Α., και εκτιμούμε και για την πλειοψηφία του οικολογικού χώρου, δεν ισχύουν. Αυτά είναι τα εξής:
- Ότι το κόστος διαχείρισης απορριμμάτων είναι σήμερα πολύ χαμηλό και το κόστος της «αποκεντρωμένης διαχείρισης» (που εκτιμά η Πρωτοβουλία Συνεννόησης) στο μέλλον μπορεί να είναι ακόμη πιο χαμηλό και μάλιστα πολύ χαμηλότερο από το αντίστοιχο της Πράσινης Πρότασης,
- Ότι όλα τα έργα και οι δράσεις εναλλακτικής διαχείρισης και επεξεργασίας πρέπει να τα υλοποιούν και να τα λειτουργούν δημόσιου χαρακτήρα φορείς.
Η γνώμη της Ο.Ε.Α. για αυτά τα δύο βασικά θέματα αναπτύσσεται παρακάτω.
Α) ΚΟΣΤΟΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ
Παρουσιάσατε τις γενικότερες θέσεις σας και χαιρόμαστε, που υιοθετήσατε όλες τις προτάσεις και επεξεργασίες της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης και όλων των άλλων οικολογικών οργανώσεων, που τις διεκδικούν ήδη εδώ και πολλά χρόνια για να γίνουν πράξη. Έτσι, πολλοί φορείς και από διαφορετική οπτική γωνία πιέζουμε καλύτερα, ώστε και τα υπουργεία, τα κόμματα και οι δήμοι να υιοθετήσουν τέτοιες πολιτικές. Όμως από την θεωρία στην πράξη υπάρχει μεγάλη διαφορά για να μπορέσεις να πείσεις για το ρεαλιστικόν των προτάσεών σου. Γι’ αυτό το λόγο προχωρήσαμε στην διατύπωση της Πράσινης Πρότασης σε επίπεδο ΠΕΣΔΑ, υπερβάλλοντας τον ρόλο μας, αξιοποιώντας την εμπειρία πάρα πολλών χρόνων και καταβάλλοντας μεγάλη προσπάθεια για να είμαστε ακριβείς και συνεπείς σε ότι λέμε και μάλιστα με νούμερα. Εννοείται ότι ως Ο.Ε.Α. αλλά και ο καθένας μας προσωπικά έχουμε καταθέσει τον εαυτό μας και έχουμε δώσει τα πάντα για αυτή την ιστορία. Άρα, είδατε και εσείς ότι έπρεπε να δείξετε με νούμερα το πώς η θεωρητική σας προσέγγιση εφαρμόζεται στην πράξη. Αυτά που ακολουθούν είναι η γνώμη της Ο.Ε.Α. για την αριθμητική εφαρμογή των προτάσεών σας.
- Κάνατε έναν υπολογισμό για ένα υποθετικό δήμο 50.000 κατοίκων και παρουσιάζετε έναν «παράδεισο» (εκτροπή κατά ~90% από ΧΥΤΥ), που μπορεί να επιτευχθεί μέσα σε 8 χρόνια με μόνο αποκεντρωμένες δράσεις. Αυτή η βασική σας υπόθεση σας βεβαιώνουμε με την πείρα μας των είκοσι και πλέον χρόνων ότι δεν ισχύει και δεν μπορεί πρακτικά να επιτευχθεί. Πουθενά στον πλανήτη δεν έχει επιτευχθεί τέτοιος φιλόδοξος στόχος εκτροπής σε τόσο λίγο χρόνο. Πιστεύετε στα αλήθεια ότι θα τον πετύχει η Ελλάδα; Δυστυχώς η πραγματικότητα είναι πολύ χειρότερη και πρέπει να μάθουμε να την αναγνωρίζουμε. Η μεγάλη ποσοστιαία αύξηση των ανακυκλώσιμων υλικών καθιστά πράγματι πιο οικονομική την διαχείριση, πρέπει όμως να γίνεται. Εάν θεωρητικά εκτιμάμε ότι θα γίνει και δεν γίνεται, τότε υποεκτιμούμε σήμερα το μελλοντικό κόστος και αύριο, που θα το δουν οι πολίτες και οι δήμοι θα μας βρίζουν όλους ότι τους τάζουμε απλώς λόγια, όπως τάζουν όλοι οι πολιτικοί, που πέφτουν συνεχώς έξω σε ότι λένε. Η Ο.Ε.Α. απορρίπτει αυτόν τον ρόλο και για την ίδια και για τον οικολογικό χώρο, και καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια να είμαστε ακριβείς και ρεαλιστικοί σε ότι συγκεκριμένο προτείνουμε.
- Στην εκτίμηση του κόστους διαχείρισης, που κάνετε, δεν έχετε λάβει υπόψη θεμελιώδη κόστη, όπως το κόστος απόσβεσης και το χρηματοοικονομικό κόστος, που ανεβάζουν πολύ το τελικό κόστος ιδιαίτερα την πρώτη 20 ετία των όποιων έργων.
- Στην βασική παράμετρο κόστους, που είναι η σύνθεση των απορριμμάτων, έχετε χρησιμοποιήσει δεδομένα της δεκαετίας του 90’, που δεν ισχύουν σήμερα, και που φυσικά διαφοροποιούνται διαχρονικά με τις δράσεις ανάκτησης και θα έπρεπε να υπήρχε δυναμική εκτίμηση της διαχρονικότητας της σύνθεσης, εάν θέλει κάποιος να κάνει ρεαλιστική προσέγγιση κόστους, αλλιώς μόνο από την σύσταση μπορεί να ξεφύγεις και πάνω από 30% στο τελικό κόστος, που εκτιμάς. Στην προκειμένη περίπτωση η σύνθεση που χρησιμοποιήσατε μειώνει την τελική εκτίμηση κόστους, διότι θεωρεί ότι τα δύσκολα ανακτήσιμα υλικά (πλαστικά) είναι λίγα και τα εύκολα ανακτήσιμα είναι περισσότερα.
- Όλοι οι κρίσιμοι παράμετροι κόστους, που χρησιμοποιήσατε είναι πολύ έως πάρα πολύ υποεκτιμημένοι. Μετά από γνώση και επεξεργασία στοιχείων δεκάδων δήμων σας το λέμε αυτό. Π.χ. τα έσοδα από την πώληση του κομπόστ σε καμία περίπτωση δεν θα τολμούσαμε να το πούμε σε κάποιον που στοιχειωδώς είναι στο χώρο της διαχείρισης ότι θα είναι κατά μ.ο. 150€/t. Και αρκετά άλλα, όπως το κόστος συλλογής μεταφοράς που θεωρείτε ότι είναι 80 €/t, δέχεστε τελικά τα 100 €/t, ενώ έχουμε δει ότι στην Αττική είναι μάλλον πάνω από τα 140 €/y, που χρησιμοποιήσαμε εμείς στην Πράσινη Πρόταση. Ανοίξτε ένα αναλυτικό οικονομικό απολογισμό ενός δήμου και θα εκπλαγείτε από τα κόστη στους διάφορους κωδικούς και μετά συγκρίνετε με τα αντίστοιχα κόστη, που εκτιμάτε ότι θα πετύχουν οι δήμοι σε ελάχιστα χρόνια. Εμείς το έχουμε δει πολλές φορές εδώ και πολλά χρόνια και έτσι προσγειωθήκαμε έγκαιρα στον πλανήτη ΓΗ.
- Στα έσοδα της ανακύκλωσης βασίζεστε από άγνοια σε ένα περιττό πλέον έσοδο της ανακύκλωσης, που θα πρέπει να καταργηθεί (τα 70 €/t επιδότηση των ΟΤΑ), διότι οι πολίτες το έχουν πληρώσει προς τους δήμους από τα τέλη καθαριότητας για να μαζέψουν τα υλικά σαν σκουπίδια. Εάν μαζεύουν τα ίδια υλικά από τον μπλε κάδο η συμφωνία ΕΕΑΑ-δήμου επιδοτεί σαφώς πολύ παραπάνω το λίγο επιπλέον κόστος, που έχει ο δήμος επειδή κάνει αποκομιδή δύο αντί ένα κάδο. Γι’ αυτό σε πολλούς δήμους, που έχουμε επεξεργαστεί τα οικονομικά δεδομένα αυτής της συμφωνίας είδαμε καθαρά ότι το κόστος συλλογής – μεταφοράς του δήμου (προ μπλε κάδων) μειώνεται κατά 5-15% μετά την εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕΑΑ-δήμου. Επιπρόσθετα, από το 2009-2011 όλοι οι δήμοι στην Ελλάδα για κάθε τόνο, που εκτρέπεται μέσω μπλε κάδων εξοικονομούν άλλα 25-45 €/t από την αποφυγή του τέλους στους ΧΥΤΑ και από το 2014 και μετά θα εξοικονομούν και άλλο ένα ποσό της τάξης των 35-60 €/t από την αποφυγή του «Ειδικού Τέλους Ταφής». Άρα, σήμερα οι δήμοι που κάνουν ανακύκλωση με τους μπλε κάδους μειώνουν το κόστος τους κατά περίπου 40-60 €/t και από το 2014 θα το μειώνουν κατά περίπου 90-100 €/t και εάν εφαρμοσθεί και ο ΠΕΣΔΑ π.χ. στην Αττική θα το μειώνουν κατά περίπου 205-215 €/t, χωρίς αυτό να είναι υπερβολή. Άρα, αντιλαμβάνεστε ότι το να λέμε ότι οι δήμοι πρέπει να παίρνουν επιπλέον και άλλα 70 €/t, που τα πληρώνουν μάλιστα οι πολίτες για δεύτερη φορά στους δήμους, διότι οι πολίτες πληρώνουν την ΕΕΑΑ και το δήμο και πρέπει αυτό να το σεβαστούμε, όπως επίσης πρέπει να καταλάβουμε πως εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε όλη την ΕΕ και η σχετική Οδηγία 62/1994.
- Ενώ εκτιμάτε ότι με την πρόταση της Πρωτοβουλίας θα επιτευχθεί ένας απίστευτος στόχος εκτροπής σε ελάχιστο χρόνο, έχετε εκτιμήσει ένα μικρό κόστος προβολής ή ενημέρωσης ή κάτι άλλο και αυτό εφάπαξ (τα 50.000 € για 50.000 κατοίκους για μια χρονιά). Εμείς στην Πράσινη Πρόταση αυτό το εκτιμήσαμε σε ~8 €/t ΑΣΑ για κάθε χρόνο μέχρι το 2040, που θα φθάσουμε στους στόχους εκτροπής, που εσείς εκτιμάτε για το 2020. Άρα, εσείς θα πετύχετε σε 8 χρόνια με ελάχιστο κόστος ενημέρωσης αυτό που εμείς λέμε ότι θα πετύχουμε σε 28 χρόνια με μεγάλο κόστος. Δυστυχώς, η πραγματικότητα δεν μας επιτρέπει να πιστέψουμε κάτι τέτοιο.
- Αφού λοιπόν κάνετε πολλούς λανθασμένους υπολογισμούς και προσεγγίσεις καταλήγετε σε ένα πολύ χαμηλό κόστος ενός μέσου Ελληνικού Δήμου 115 €/t το 2013, που γίνεται 43 €/t το 2020. Αυτό το εξαιρετικά χαμηλό κόστος το συγκρίνετε με το κόστος της Πράσινης Πρότασης, που ξέρετε ότι αφορά την Αττική, και δεν μπαίνετε στον κόπο να θεωρήσετε τουλάχιστον ότι το διαχρονικό κόστος διάθεσης σε ΧΥΤΥ της Αττικής θα κυμαίνεται βεβαιωμένα από 45-105 €/t τα έτη 2011-2019 (λόγω Ειδικού Τέλους Ταφής) και που φυσικά εμείς το έχουμε λάβει υπόψη μας στους υπολογισμούς μας. Άρα, συγκρίνετε με τελείως λάθος τρόπους λάθος πράγματα.
- Εμείς με την Πράσινη Πρόταση στην Αττική υπολογίζουμε το συνολικό κόστος διαχείρισης των δήμων σε 179 €/t το 2012 (σήμερα), που ανεβαίνει σε 231-244 €/t το 2015 (ανάλογα το σενάριο) και μειώνεται μετά συνεχώς διαχρονικά μέχρι τα 164-170 €/t το 2040 και όταν με τον σημερινό ΠΕΣΔΑ του ΥΠΕΚΑ υπολογίσαμε ότι το αντίστοιχο κόστος θα κυμανθεί στα 337-257 €/t το 2015-2040 αντίστοιχα.
- Υποθέτουμε ότι δεν γνωρίζετε το κόστος όσων προτείνετε. Με την δική σας πρόταση το μικρό αποκεντρωμένο «ΕΜΑΚ», που προτείνετε για κάθε 50.000 κατοίκους, σας ενημερώνουμε ότι κοστίζει 5-15 εκατομμύρια € η κάθε μία τέτοια εγκατάσταση ανάλογα το μέγεθος και την ποιότητα του εξοπλισμού, με βάση αυτά, που λέτε ότι θα κάνει και θα περιέχει. Δηλαδή για τους 90 τέτοιους χώρους για όλη την Αττική απαιτούνται περίπου 450-1.350 εκατομ. € (έναντι 302 εκατομ. € το αντίστοιχο επενδυτικό κόστος της Πράσινης Πρότασης στην Αττική). Σε αυτό το ποσό θα πρέπει να προσθέσουμε και το κόστος των Πράσινων Σημείων, που δεν εμπεριέχεται. Στο λειτουργικό κόστος, που υπολογίσατε θα πρέπει να προστεθεί α) το κόστος ενημέρωσης, β) το περίπου 5πλάσιο λειτουργικό κόστος προσωπικού, λόγω των πολύ μεγαλύτερων αναγκών σε προσωπικό της δικής σας πρότασης, γ) οι αποσβέσεις των εγκαταστάσεων, δ) το χρηματοοικονομικό κόστος, και ε) να διορθωθούν όλα τα λάθος νούμερα, που χρησιμοποιήσατε, που κατεβάζουν το κόστος. Αντιλαμβάνεστε ότι στην Πράσινη Πρόταση με πολύ λιγότερα επενδυτικά και λειτουργικά κόστη προσδιορίσθηκε ένα μέγιστο κόστος το 2015 σε περίπου ~240 €/t. Είμαστε σίγουροι ότι εάν γίνουν σωστά οι υπολογισμοί στην δική σας πρόταση το μέγιστο κόστος το 2015 θα υπερβεί κατά πολύ τα ~300 €/t και πιθανά θα ξεπεράσει και το πολύ υψηλό κόστος του σημερινού ΠΕΣΔΑ Αττικής, που το υπολογίσαμε σε ~337 €/t. Το μόνο πλεονέκτημα της πρότασής σας είναι ότι θα δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας, που όμως κατά την γνώμη μας δεν μπορεί να αντισταθμίσει καθόλου το πολύ παραπάνω κόστος, που προϋποθέτει αυτό το μοντέλο προσέγγισης, και που θα πληρώνουν οι δημότες. Εάν δεν εφαρμοσθεί αυτό το μοντέλο, που προτείνετε, εξοικονομούμε πολλά χρήματα ετησίως για να χρηματοδοτήσουμε πολύ περισσότερες θέσεις απασχόλησης σε διάφορους τομείς.
- Τέλος δεν τολμάμε να αγγίξουμε το θέμα της χωροθέτησης των 90 περίπου μικρών ΕΜΑΚ στην Αττική της πρότασής σας, για το εάν και πως επιτρέπονται να γίνουν όλες αυτές οι δραστηριότητες εντός λεκανοπεδίου, για τα κοστολόγια των υποχρεωτικών από το νόμο προδιαγραφών κ.α.. Είμαστε βέβαιοι ότι δεν έχετε συζητήσει με κάποιον, που να ξέρει από χωροθετήσεις και τεχνικά θέματα τέτοιων δραστηριοτήτων. Κάντε μια κουβέντα με κάποιο έμπειρο σε αυτά και ίσως να μην χρειαστεί άλλη συζήτηση για να πειστείτε ότι η Πράσινη Πρόταση είναι σαφώς πολύ πιο ρεαλιστική για υλοποίηση.
Άρα τελικά ο τεχνικός προσδιορισμός του κόστους της αποκεντρωμένης προσέγγισής σας δεν είναι καθόλου αντικειμενικός και ρεαλιστικός, διότι βασίζεται σε πλήρως λανθασμένα στοιχεία και εκτιμήσεις και δεν φαίνεται να είναι καθόλου φτηνός. Εσείς, ορίζετε ότι το κόστος πρέπει να είναι μικρό, διότι απλώς έτσι το θέλετε. Θα θέλαμε, φυσικά και εμείς να είναι μικρότερο το κόστος της Πράσινης Πρότασης. Όμως σεβόμαστε τους πολίτες και τους δήμους, που μπορούν σε κάποια στιγμή να καταλάβουν ότι αυτά που απλώς εμείς θέλουμε δεν στηρίζονται πουθενά. Και τότε θα είμαστε και εμείς μία πράσινη ή κόκκινη επανάληψη λόγων χωρίς αξιοπιστία, όπως των κλασσικών γκρι πολιτικών μας.
Και κάποια ερωτήματα οικονομικής φύσης σε σχέση με την οικονομική σας προσέγγιση:
- Προτείνετε διάφορα έργα και δράσεις χωρίς να λέτε που θα βρεθούν τα αρχικά κεφάλαια για να ξεκινήσουν αυτά τα έργα. Επειδή γνωρίζουμε ότι η επίσημη πολιτεία και τo δημόσιο έχουν ελάχιστους πόρους, που θα βρεθούν τα υπόλοιπα απαραίτητα κεφάλαια για τα έργα, που λέμε όλοι; Πιστεύετε ότι θα μπορέσει η όποια δημόσια αρχή να πάρει τα απαραίτητα δάνεια από κάπου; Και εάν ναι, από πού και με ποιους όρους ή επιτόκια, που στην πρότασή σας δεν υπάρχουν τέτοια κόστη; Εκτός εάν θεωρούμε ότι θα ανέβουν πολύ πριν την ώρα τους τα δημοτικά τέλη; Όπως και να έχει δεν μπορούμε να κάνουμε ότι δεν υπάρχει το πρόβλημα της χρηματοδότησης των όποιων έργων και να βάζουμε στους υπολογισμούς ότι αυτό το κόστος είναι μηδέν.
- Εάν ήταν πράγματι τόσο μικρό το κόστος της διαχείρισης οι δήμοι γιατί δεν έχουν ξεκινήσει να το υλοποιούν; Τι τους εμποδίζει; Η συμφωνία με την ΕΕΑΑ δεν είναι δεσμευτική για αυτούς. Εάν θέλουν οι δήμοι να κάνουν μόνοι τους ανακύκλωση όχι απλώς δεν τους εμποδίζει η ΕΕΑΑ, αλλά είναι υποχρεωμένοι και από τον ν. 2939 να την κάνουν μόνοι τους. Εάν λοιπόν τους «εκμεταλλεύεται» η ΕΕΑΑ για να τους πάρει τα υλικά τους γιατί σχεδόν κανένας δήμος δεν κάνει μόνος του ανακύκλωση για να κερδίσει ο ίδιος ο δήμος, αλλά αντίθετα θέλουν πλέον σχεδόν όλοι οι δήμοι να συνεργαστούν με την ΕΕΑΑ;
Άρα, λοιπόν νομίζουμε ότι θα πρέπει να ξαναδείτε τους υπολογισμούς σας υπό το φως των παραπάνω παρατηρήσεων.
Β) ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ
Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να εκφράσουμε την άποψή μας για το θέμα. Όμως, για αυτό το θέμα μπαίνουμε και σε ιδεολογικά ζητήματα, που νομίζω ότι η ζωή θα έπρεπε να μας τα είχε απαντήσει και να μας είχε απελευθερώσει από τέτοια διλλήματα. Ακολουθούν κάποιες σχετικές σκέψεις.
- Πιστεύουμε ότι η αντίληψη «ό,τι κάνουν οι δήμοι (ή γίνεται με δημόσιο χαρακτήρα) είναι περίπου άγιο, ενώ ότι κάνουν οι ιδιώτες είναι απόλυτα κατακριτέο» είναι λάθος. Δείτε το θέμα της καύσης των απορριμμάτων, ποιος την πρότεινε; Δεν την πρότεινε η πλευρά του δημόσιου χαρακτήρα διαπλεκόμενη με ιδιώτες; Ποιος στέκεται απέναντι στην καύση τόσα χρόνια πολύ πριν την ύπαρξη και της Πρωτοβουλίας; Δεν την πολεμούν κυρίως οι «κακές – ιδιωτικές» περιβαλλοντικές ΜΚΟ; Εμείς δεν είδαμε κανένα δήμο να πολεμά την καύση. Άρα, είστε σίγουροι στην Πρωτοβουλία ότι όλοι οι δήμοι ή ο όποιος «δημόσιος χαρακτήρας του φορέα υλοποίησης» είναι το κρίσιμο κριτήριο, ώστε τα όποια έργα να γίνουν σωστά και οικονομικά ή για να λειτουργούν σωστά και οικονομικά;
- Βλέπουμε ότι η ανακύκλωση, που υποτίθεται κάνει ο ΕΣΔΝΑ από το 1982, και σήμερα έχει καταφέρει να ανακυκλώνει 10.000 t/y με τεράστιο κόστος για τους δημότες και ένας μόνο ιδιώτης στην Αττική μαζεύει πάνω από 150.000 t/y με πολύ μικρότερο κόστος!!! Βλέπουμε τόσα χρόνια άπειρες αποτυχημένες προσπάθειες ανακύκλωσης στους δήμους, που σταμάτησαν, και από την άλλη πλευρά μόλις ξεκίνησαν τα ΣΕΔ στην Ελλάδα (που συμμετέχουν Τοπική Αυτοδιοίκηση και ιδιώτες), άρχισε ουσιαστικά η συστηματική ανακύκλωση στην Ελλάδα (π.χ. ΕΕΑΑ, Ανακύκλωση Συσκευών, ΑΦΗΣ. ECO ELASTIKA, ΕΔΟΕ κ.α.). Σαφώς υπάρχουν προβλήματα, που πρέπει να λυθούν για να πάμε πιο γρήγορα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πυροβολείς το όποιο καλό έχει γίνει αντιπροτείνοντας τι;, τους δήμους που απέτυχαν να κάνουν ανακύκλωση για πάνω από 30 χρόνια. Δηλαδή το ότι ανακυκλώνονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα με ΔσΠ πάνω από 850.000 t/y από ΣΕΔ και ιδιώτες και max 20.000 από δήμους, ποιος φταίει πιο πολύ; Φταίνε τα ΣΕΔ και οι ιδιώτες και πρέπει να κλείσουν ή φταίνε πρωτίστως οι δήμοι με την αδράνεια και τα άλλα ελαττώματα, που τους διακρίνουν;
- Γιατί όταν υπάρχει κάποιος καλός δήμαρχος αμέσως προχωράνε γρήγορα πολλά θέματα. Γιατί μόλις υπάρχουν κάποιοι καλοί και φιλότιμοι άνθρωποι σε κάποιο δημόσιο φορέα (π.χ. ΔΕΔΙΣΑ Χανίων) τότε ο φορέας κάνει αρκετά καλά την δουλειά του. Άρα, οι δήμοι και οι δημόσιοι φορείς μπορούν να κάνουν καλά την δουλειά, όπως μπορούν και τα ΣΕΔ ή και ιδιώτες να κάνουν καλά την δουλειά. Το θέμα είναι να βρίσκουμε τους κατάλληλους κάθε φορά ανθρώπους και διαδικασίες για να γίνεται σωστά η δουλειά, που θέλει η κοινωνία.
- Στην περίπτωση που κάποιοι άνθρωποι (ας πούμε ο Τάσος, η Δέσποινα και ο Φίλιππος) αποφάσιζαν να κάνουν μια επιχείρηση για να επεξεργάζονται τα απορριπτόμενα έπιπλα σε ένα δήμο, γεγονός που θα μείωνε το κόστος διαχείρισης για το δήμο και θα δημιουργούσε θέσεις εργασίας για κάποιους ανθρώπους, τι θέση θα έπαιρνε η Πρωτοβουλία; Να γινόταν ή όχι αυτή η ιδιωτική επιχείρηση; Ή μήπως δεν πρέπει να γίνει για να την κάνει (ή να μην την κάνει) στο μέλλον ο δήμος και ο δημόσιος χαρακτήρας του;
- Στην πράξη η επιλογή του φορέα για την κατασκευή ή την λειτουργία των έργων θα πρέπει να γίνεται με διαφάνεια και κανόνες και να αποφασίζεται το ποιος κάνει τι, με γνώμονα το ποιος μπορεί να αποδείξει ότι α) θα μπορέσει να βρει χρηματοδότηση για να υλοποιηθεί το έργο, β) ότι θα υλοποιήσει το έργο πιο οικονομικά, πιο περιβαλλοντικά και με περισσότερα οφέλη για την κοινωνία, και γ) θα μας διασφαλίσει με κάποιο τρόπο ότι θα επιτευχθούν κατ’ ελάχιστο οι περιβαλλοντικοί στόχοι των νομικών μας υποχρεώσεων. Σε αυτό τον συναγωνισμό θα μπορούσαν να συμμετέχουν δημόσιοι ή ιδιωτικοί φορείς ή κοινωνικοί φορείς ή κοινωνικές επιχειρήσεις ή όποιος άλλος μπορεί και θέλει να συμμετέχει.
- Πιστεύουμε ότι το δίλημμα του δημόσιου ή ιδιωτικού χαρακτήρα κάποιας απλής κοινωφελούς δραστηριότητας ή κάποιας δράσης ή και μεγάλου έργου είναι ψευτοδίλημμα και αντίληψη που μας πάει πολλά χρόνια πίσω σε εποχές «ανύπαρκτου σοσιαλισμού», που δεν πρέπει να έχουν θέση στο παρών και στο μέλλον της γενιάς μας και των παιδιών μας. Πιστεύουμε ότι το «καλό» και το «κακό» διαπερνά τους πάντες, και τους δημόσιους και τους ιδιωτικούς φορείς. Άρα, το ζητούμενο είναι το όποιο έργο να το κάνει ο «καλός» και όχι ο «κακός». Και αυτό επιτυγχάνεται μόνο με εκπαίδευση, διαφάνεια, δικαιοσύνη και με αύξηση του επιπέδου όλων για να μπορούμε να διακρίνουμε το καλό και να μάθουμε να αποδίδουμε όλοι στις εργασίες μας ποιοτικά. Έτσι, σιγά – σιγά θα εντοπίσουμε σε κάθε θέμα, ποιος είναι ο καλός ιδιώτης ή ο καλός και ικανός δημόσιος φορέας, που θα μπορέσει να λειτουργήσει ή και να κατασκευάσει κάποιο έργο. Φυσικά για όλα τα έργα ιδιωτικά ή δημόσια θα πρέπει πάντα να υπάρχει ο έλεγχος της θεσμοθετημένης πολιτείας και ακόμη καλύτερα ο έλεγχος της κοινωνίας για να μην οδηγείται σε λάθος κατεύθυνση η όποια δραστηριότητα.
Με βάση αυτές τις απόψεις και κριτική στα παραπάνω ζητήματα, θεωρούμε ότι μπορεί κάποιος να κατανοήσει πλήρως την κριτική, που ασκήσατε στην Πράσινη Πρόταση.
ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΙΑΤΥΠΩΣΑΤΕ
- Σε σχέση με αυτή την επισήμανση δεν έχουμε να προσθέσουμε κάτι παραπάνω από το ότι χαιρόμαστε για το γεγονός ότι οι ιδέες της ανακύκλωσης και της ΔσΠ υιοθετούνται από όσο γίνεται πιο πολλούς φορείς της κοινωνίας, όταν μάλιστα υιοθετούνται και συγκεκριμένες προτάσεις ή επεξεργασίες μας ακόμη καλύτερα. Εάν τέλος υπάρχουν φορείς, που με τις επεξεργασίες τους και την δουλειά τους ανοίγουν νέους δρόμους εφαρμογής των κοινών απόψεών μας χαιρόμαστε, τους σεβόμαστε και τους βοηθάμε εάν μπορούμε. Όσο για την σύγκριση της Πράσινης Πρότασης με την δική σας νομίζουμε ότι σας απαντήσαμε αναλυτικά.
- Για τον δημόσιο χαρακτήρα και τα ιδιωτικά ή όχι έργα, σας είπαμε την άποψή μας, που είναι με μία φράση, ότι «Θα πρέπει να τα κάνει ή να τα δουλεύει αυτός που θα μας πείσει ότι μπορεί να κάνει καλύτερα, περιβαλλοντικότερα και φθηνότερα τη δουλειά είτε είναι ιδιώτης είτε είναι δημόσιος φορέας». Εάν θέλετε να σας πούμε και το τι θα θέλαμε κατά βάθος: Πράγματι θα θέλαμε να ήταν κάποιος δημόσιος φορέας αυτός που έκανε και θα λειτουργούσε το όποιο έργο, διότι δεν θα πληρώναμε και το νόμιμο κέρδος (ή το υπερκέρδος εάν δεν προσέχουμε) του ιδιώτη. Όμως στα κριτήρια μας έχουμε πάνω από όλα την πραγματική σωστή υλοποίηση και απόδοση των στόχων του έργου και είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε το επιπλέον νόμιμο κέρδος του ιδιώτη εάν χρειαστεί για να το επιτύχουμε. Σε σχέση με το σημείο, που αναφέρετε ότι «Ακόμη και οι περιφερειακές εγκαταστάσεις κομποστοποίησης, που προτείνονται, δεν αντιστοιχίζονται σε γεωγραφικές ή διοικητικές ενότητες» ή το σημείο «Περιγράφεται ένα θολό καθεστώς σχεδιασμού και χωροθέτησής τους από την περιφέρεια σε συνεργασία με τους ΟΤΑ» δεν μπορούμε να καταλάβουμε πως περιμένετε από μία πρόταση ΠΕΣΔΑ να μπει σε τόση λεπτομέρεια. Σαφώς χρειάζονται κάποιες προσεγγίσεις ακόμη για την χωροθέτηση των Πράσινων Σημείων ή για να διευκρινισθούν και άλλα θέματα και δράσεις. Μην ξεχνάμε ότι με την Πράσινη Πρόταση κάναμε αυτό που το κράτος με τον δημόσιο χαρακτήρα του δεν έχει κάνει για τουλάχιστον 20 χρόνια, ούτε σε ουσία προτάσεων, ούτε και στην μεθοδολογία προσέγγισης ενός ΠΕΣΔΑ. Υπάρχει σαφώς πολύ δουλειά ακόμη και σε πολλά επίπεδα και αυτό εμείς το λέμε συνέχεια.
- Η μόνη μεγάλη μονάδα, που προτείνουμε είναι ένα δεύτερο ΕΜΑ 400.000 t/y. Μάλιστα θα δουλεύει σε 2-2,5 βάρδιες και άρα η πραγματική του δυναμικότητα (που καταλαβαίνει ο μέσος μη τεχνικός) θα είναι κατά 2-2,5 φορές μικρότερη. Αυτό το έργο δεν μπορούμε να το αποφύγουμε, διότι όσο αισιόδοξοι και να είμαστε με την εκτροπή, θα παράγονται σημαντικές ποσότητες συμμίκτων απορριμμάτων και θα έχουμε για πολλά χρόνια ακόμη την ανάγκη του. Όταν όμως αυξηθεί η εκτροπή υλικών σε όλες τις άλλες δράσεις τα δύο ΕΜΑΚ δεν είναι ανάγκη να δουλεύουν σε πλήρη δυναμικότητα, αλλά αυτή θα μειώνεται διαχρονικά ελαττώνοντας τις ώρες λειτουργίας του στις απολύτως αναγκαίες κάθε φορά. Πάντα όμως θα χρειάζεται η Αττική κάποιες μονάδες για να αντιμετωπίζονται έκτακτες καταστάσεις (π.χ. απεργίες, αστοχίες άλλων έργων, αυξομειώσεις ποσοτήτων, έκτακτα γεγονότα, αλλαγές στη συμπεριφορά του κόσμου σε κάποια χρονική στιγμή κ.α.). Όλες οι άλλες μονάδες και έργα είναι μεσαίας, μικρής και πολύ μικρής κλίμακας. Η μονάδα κομποστοποίησης των 120.000 t/y είναι μεσαία μονάδα των 7-8 στρεμμάτων έκτασης (σκεφτείτε ότι εσείς προτείνετε να γίνουν στην Αττική περίπου 90 εγκαταστάσεις τύπου ΕΜΑΚ και όχι μόνο, με έκταση 10-20 στρέμματα η κάθε μία). Κάποιες μονάδες και έργα για να γίνουν γρήγορα, μόνο σε Φυλή, Κερατέα και Γραμματικό θα μπορούσαν να γίνουν, γι’ αυτό και τα προτείναμε εκεί. Τις υπόλοιπες χωροθετήσεις θα τις αποφασίσει η τοπική κοινωνία σε εθελοντική βάση. Έχουμε μιλήσει με πολλούς δήμους, που θέλουν στην περιοχή τους μονάδες, άρα δεν νομίζουμε ότι θα υπάρχει πρόβλημα με τις υπόλοιπες χωροθετήσεις των μονάδων κομποστοποίησης και των Πράσινων Σημείων της Πράσινης Πρότασης. Όλα τα προτεινόμενα έργα και δράσεις έχουν μεγάλο βαθμό διασποράς. Για το ποσοστό των περιφερειακών μονάδων κομποστοποίησης, που λέτε δεν είναι 8-10% διότι δεν λαμβάνετε υπόψη και την μεγάλη ποσότητα των μηχανικών κομποστοποιητών. Για την Κρήτη, που λέτε δεν είναι έτσι. Οι δυναμικότητες των μονάδων είναι με τρεις βάρδιες στην αρχή, που δεν θα έχουμε μεγάλη εκτροπή και διαχρονικά όσο θα αυξάνει η εκτροπή υλικών θα μειώνεται η ποσότητα επεξεργασίας στα ΕΜΑΚ και θα φθάσει στη μία ή και λιγότερη βάρδια. Οπότε σύμφωνα με την λογική του μη τεχνικού, που κάνει κριτική θα πρέπει να διαιρέσεις τις δυναμικότητες των ΕΜΑΚ δια τρία. Άρα, χαρακτηρισμοί περί «παράλογου χαρακτήρα της επιλογής» θα είχαν αποφευχθεί εάν είχατε ρωτήσει κάποιον έμπειρο του χώρου ή με είχαμε επικοινωνήσει τηλεφωνικά για μερικές απλές εξηγήσεις σε κάποια νούμερα.
- Συμφωνούμε ότι το θέμα των επικινδύνων είναι τεράστιο. Πως λοιπόν θα το πιάναμε παρεμπιπτόντως μέσα στην Πράσινη Πρόταση, που αφορούσε την διαχείριση απορριμμάτων. Είναι στις προθέσεις μας να ασχοληθούμε σοβαρά και με αυτό το γενικότερο θέμα της ολοκληρωμένης διαχείρισης επικινδύνων σε όλες του τις πτυχές, όμως ο χρόνος όλων δεν είναι απεριόριστος και αναγνωρίζοντας τα όρια της αντοχής μας παρακαλούμε και άλλο κόσμο να ασχοληθεί, αντί να ακούμε κριτικές ότι δεν θίγουμε και αυτό το θέμα ή να αφήνονται πλαγίως υπονοούμενα ότι δεν θέλουμε ή φοβόμαστε να ασχοληθούμε υποκύπτοντας άραγε σε κάποια συμφέροντα.
- Όταν όλοι λένε ότι η Φυλή θα κλείσει σε ένα χρόνο βγαίνουμε εμείς και λέμε απλά την αλήθεια, που δεν τολμάει να πει όποιος την ξέρει. Ότι δηλαδή δεν κλείνει σε ένα χρόνο η Φυλή αλλά σε 9 και ότι εάν εφαρμοσθεί η Πράσινη Πρόταση θα κλείσει το 2062. Αυτό σημαίνει πετυχημένη πολιτική στη διαχείριση απορριμμάτων. Οι ΧΥΤΥ να διαρκούν για πολλά χρόνια. Άρα, θα περιμέναμε και μια καλή κουβέντα, όπως ότι κάποιος μας λέει επιτέλους την αλήθεια, που ούτε οι τοπικοί της Φυλής δεν λένε. Σε σχέση με την εξάντληση της περιοχής του ΧΥΤΑ, εσείς τι λέτε, δεν το βλέπουμε και εμείς; Γι΄ αυτό είμαστε ανοικτοί σε οποιαδήποτε άλλη λύση χωροθέτησης σε άλλο σημείο. Όμως η Φυλή υπάρχει γιατί την θέλει η πλειοψηφία του δήμου Φυλής, που έχει διαχρονικά τεράστια οικονομικά οφέλη από την λειτουργία του χώρου ταφής. Η Κερατέα, που δεν ήθελε το χώρο βρήκε τον τρόπο και το απέτρεψε. Θα τον βρει τον τρόπο της και η Φυλή. Μέχρι τότε δεν έχουμε αντίρρηση να σταματήσει και αύριο η Φυλή, αλλά θα πρέπει να προτείνουμε ταυτόχρονα άλλους χώρους, που θα την αντικαταστήσουν. Στην Πρωτοβουλία για παράδειγμα λέτε να γίνουν κάποιοι μικροί ΧΥΤΥ. Δεν εξηγείτε όμως τι εννοείτε με τον όρο «μικροί ΧΥΤΥ»; Δεν έχετε αναφέρει καν ούτε πόσους προτείνετε και με τι δυναμικότητα. Γιατί δεν προτείνετε που θα γίνουν έστω και λίγοι από αυτούς και απλώς επισημαίνετε γενικά το πρόβλημα; Έχετε σκεφτεί όμως ότι όταν έχουμε π.χ. 10 μικρούς ΧΥΤΥ, θα λένε οι δήμοι ότι παίρνω μόνο τα υπολείμματα της δικής μου αποκεντρωμένης ενότητας και η διπλανή ενότητα να κάνει δικό της μικρό ΧΥΤΥ. Άρα, σύμφωνα με την δική σας αποκεντρωμένη λογική θα πρέπει να γίνουν και περίπου 90 μικροί ΧΥΤΥ για να μην υπάρχει κοινωνικό πρόβλημα και να υπάρχει ισότητα στις επιπτώσεις. Και τελικά θα καταντήσουμε για γέλια ή για κλάματα. Δυστυχώς το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό και το μόνο εύκολο είναι να ρίχνουμε ευθύνες ο ένας στον άλλο.
- Σε σχέση με το RDF το πρόβλημα δεν είναι τόσο απλό. Και εμείς θα θέλαμε να μην παραγόταν καθόλου RDF ή τύπου RDF. Όμως παρά τις προσπάθειες για μείωση, πάντα θα παράγεται έστω και μια μικρή ποσότητα, είτε από τα ΚΔΑΥ, είτε από τα Πράσινα Σημεία, είτε από μονάδες κομποστοποίησης είτε από ΕΜΑΚ (που και εσείς προτείνετε σε μικρότερη δυναμικότητα στην πρότασή σας). Πρέπει να προσπαθούμε και να θέλουμε να παράγονται όσο γίνεται λιγότερες ποσότητες RDF. Παράλληλα, παρακολουθούμε όλες τις τεχνολογικές εξελίξεις, μήπως βρεθεί κάποια τεχνολογία – μέθοδος αξιοποίησής του με καλύτερο από τον σημερινό τρόπο. Όμως σήμερα για το λίγο παραγόμενο RDF έχουμε τρεις επιλογές: α) να το θάψεις σε ΧΥΤΥ, β) να πάει σε μονάδα όπου μπορεί να αξιοποιηθεί σαν εναλλακτικό καύσιμο, και γ) να καεί σε νέα μονάδα καύσης. Την τρίτη επιλογή την έχουμε αποκλείσει διότι έχει περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Σε σχέση με τις δύο πρώτες επιλογές. Το θέμα μελετήθηκε σε ερευνητικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στο οποίο συμμετείχε ο Φίλιππος Κυρκίτσος, και κατέληξε με πλήρη τεκμηρίωση ότι το εξωτερικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος της λύσης «εναλλακτικό καύσιμο» είναι μικρότερο σε σχέση με την λύση «θάψιμο». Και μάλιστα η καλύτερη περιβαλλοντικά χρήση ως εναλλακτικό καύσιμο είναι σε τσιμεντάδικα, διότι οι όποιοι αέριοι ρύποι δεσμεύονται πολύ καλύτερα στο κλίνκερ του κλιβάνου. Μην ξεχνάμε ότι εάν δεν χρησιμοποιηθεί σαν εναλλακτικό καύσιμο το λίγο RDF στα τσιμεντάδικα, τότε αυτά θα καίνε έτσι και αλλιώς το υπάρχων πολύ βρώμικο καύσιμό τους, που είναι το κάρβουνο ή ο λιγνίτης με μεγαλύτερες αρνητικές επιπτώσεις. Η λύση ηλεκτροπαραγωγή είναι η επόμενη επιλογή μετά τα τσιμεντάδικα, που και αυτή είναι καλύτερη από την ταφή. Μιλάμε πολύ σωστά για «εξάντληση» μιας περιοχής που έχει ΧΥΤΑ, όπως η Φυλή, αλλά αντιδρούμε στις πολύ καλύτερες επιλογές, που ανακουφίζουν τις περιοχές των ΧΥΤΑ. Σε σχέση με την ENGAL, ο πρόεδρος της Ο.Ε.Α. είναι από εκείνους που κατέθεσαν επιστημονικό υπόμνημα για το ότι είναι αδύνατο να παραχθεί το 100% βιοαποδομήσιμο καύσιμό τους και η Ο.Ε.Α. έχει τοποθετηθεί πολλές φορές ότι η καύση RDF-SRF ή σκουπιδιών δεν είναι ΑΠΕ και δεν θα πρέπει να επιδοτούνται σαν ΑΠΕ. Μην μπερδεύετε τα θέματα. Σε σχέση με την Κρήτη είχαμε πει το λίγο RDF να πάει στην Αττική ή αλλού, αλλά προσπαθούμε τώρα να μην γίνει ούτε αυτό, αλλά να αυξηθεί το κόστος των ΕΜΑΚ για περισσότερη ακόμη ανάκτηση προς ανακύκλωση και μετά να θρυμματίζεται το RDF, ώστε να αυξάνεται και η ζωή των ΧΥΤΥ. Αυτή τη λύση προτείναμε τελικά στην Πράσινη Πρόταση της Αττικής και την προωθούμε τώρα και στην Κρήτη. Βλέπετε ότι μέσα σε λίγους μήνες ψάχνοντας συνεχώς όλα τα τεχνικά και οικονομικά δεδομένα βελτιώνουμε συνεχώς τις προτάσεις μας, αντί να αμφισβητούμε τις προθέσεις των άλλων. Και αυτή η λύση για την Αττική ισχύει μέχρι να βρούμε καλύτερη στο μέλλον. Εάν έχετε κάτι να προτείνετε πείτε το και εάν είναι καλύτερο από αυτό που λέμε εμείς θα το υιοθετήσουμε. Άραγε, τα υπολείμματα τύπου RDF από τα μικρά ΕΜΑΚ και τις άλλες δράσεις της πρότασής σας, τι προτείνετε να γίνουν; Ή μήπως δεν υπάρχουν για εσάς τέτοια υπολείμματα, διότι δεν διακρίναμε κόστος στην πρότασή σας για την διαχείρισή τους; Οι αφορισμοί είναι εύκολοι, οι σωστές λύσεις θέλουν πολύ δουλειά για να τις εντοπίσεις και να τις διατυπώσεις σωστά και αποτελεσματικά. Δυστυχώς δεν υπάρχουν μαγικά ραβδάκια.
- Δεν έχουμε καμία εμμονή με τα ΣΕΔ ούτε με την ΕΕΑΑ. Εάν προταθεί κάτι καλύτερο θα είμαστε οι τελευταίοι που θα αντιδράσουν για να γίνει. Για την ώρα πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να κλείσουν τα ΣΕΔ και μάλιστα να αυξηθεί ποιοτικά και ποσοτικά η απόδοσή τους. Εάν είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε όλες τις λεπτομέρειες μπορεί να σας πείθαμε. Και είναι πολλές οι λεπτομέρειες. Τα περί κόστους των δήμων, έχουν απαντηθεί. Όποιος δήμος θέλει να κάνει ανακύκλωση χωρίς την συνεργασία με την ΕΕΑΑ μπορεί να την κάνει και να παίρνει και κάποια επιδότηση ανά τόνο και είδος του υλικού που ανακυκλώνει. Το ερώτημά που πρέπει να απαντήσετε στους εαυτούς σας είναι γιατί δεν το κάνουν, αφού είναι τόσο εύκολο και οικονομικό και αφού υποτίθεται κερδίζουν τόσα οι ιδιώτες; Η ΕΕΑΑ λειτουργεί γιατί της το έχει επιβάλλει η οδηγία 62/1994 και ο νόμος 2939, εάν μελετήσετε καλά αυτά τα νομικά κείμενα, θα καταλάβετε όλες τις λεπτομέρειες της λειτουργίας των ΣΕΔ και της ΕΕΑΑ. Έχουμε όμως την αίσθηση ότι κάποιοι (όχι εσείς) δεν θέλουν να καταλάβουν για τους δικούς τους ιδεολογικούς λόγους. Το τελευταίο που λέτε για τον ΕΟΑΝ (πρώην ΕΟΕΔΣΑΠ) δεν ισχύει. Οι δήμοι ξέρουν πολύ καλά τις υποχρεώσεις που έχουν οι άλλοι προς αυτούς και όχι τις δικές τους προς τους πολίτες. Εάν θέλετε κάποιες άλλες συγκεκριμένες πληροφορίες για τον ΕΟΑΝ είμαστε στη διάθεσή σας να σας απαντήσουμε ότι γνωρίζουμε.
- Δεν καταλαβαίνουμε γιατί ρωτάτε αυτά τα θέματα. Όλα έχουν ληφθεί υπόψη στην Πράσινη Πρόταση και δείτε τα αναλυτικά δεδομένα και παραμέτρους, που χρησιμοποιήθηκαν (στον πίνακα 6 της Πράσινης Πρότασης) για όλα τα επιμέρους υλικά και κοστολογήσεις, και το τελικό αποτέλεσμα αποτυπώνεται στους τελικούς πίνακες κοστολόγησης, όπου προσδιορίζεται το συνολικό κόστος κάθε σεναρίου. Στην πραγματικότητα όλες οι δράσεις της Πράσινης Πρότασης έχουν κόστος, που όμως είναι μικρότερο από τα βασικό σημερινό κόστος διαχείρισης και γι’ αυτό όσο αυξάνεται η εκτροπή υλικών από τους ΧΥΤΑ και τα ΕΜΑΚ, τόσο μειώνεται το κόστος διαχείρισης. Τα έσοδα από πωλήσεις όλων των υλικών που αναφέρετε έχουν προβλεφθεί σε κάθε δράση και τα ακριβή στοιχεία θα τα δείτε στον πίνακα 6. Τέλος, για πιθανά «έσοδα από παραγωγή βιοαερίου» δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα στην Πράσινη Πρόταση (δεν έχουμε προτείνει αναερόβια χώνευση), αλλά στον υπάρχοντα ΠΕΣΔΑ Αττικής υπάρχει τέτοια πρόταση και υπολογίσαμε τέτοια έσοδα για αυτό το σενάριο.
- Δεν μπορούμε να καταλάβουμε γιατί δεν καταλαβαίνετε. Το ρόλο του «χαμάλη» τον έχει πάρει μόνη της η Τοπική Αυτοδιοίκηση με τις λανθασμένες επιλογές της και εάν θέλει μπορεί να απαλλαγεί από αυτό το ρόλο, στο χέρι της είναι. Εμείς με τις προτάσεις μας βοηθάμε και δείχνουμε σε τι θα μπορούσε να εμπλακεί η ΤΑ για να αναβαθμίσει το ρόλο της. Στην Πράσινη Πρόταση υπάρχουν όλα τα στοιχεία για κάθε υλικό και μέθοδο για το πόσο κοστίζει και άρα πόσο ωφελείται ο δημότης. Όταν σήμερα το σκουπίδι κοστίζει 180 €/t και υλοποιώντας την Πράσινη Πρόταση πετυχαίνουμε να μειώσουμε το κόστος σε λίγα χρόνια, παρά τις μεγάλες επενδύσεις που χρειάζονται, να επιτύχουμε όλους τους εθνικούς στόχους, να δημιουργήσουμε πολλές νέες θέσεις εργασίας, να πετύχουμε μεγάλους στόχους εκτροπής από την ταφή και μεγάλους περιβαλλοντικούς στόχους ανάκτησης και ανακύκλωσης, τότε ποιος κερδίζει; Οι πολίτες δεν είναι οι πρώτοι που κερδίζουν; Εάν θέλετε πάση θυσία να υποστηρίξετε ότι με αυτά που κάνουν και προτείνουν η Ο.Ε.Α. και οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ θα κερδίσουν κυρίως οι παλιοί και οι νέοι πράσινοι εργολάβοι, κάντε το, αλλά να ξέρετε στηρίζεστε σε λάθος δεδομένα, εκτιμήσεις, υπολογισμούς και στρεβλές διανοητικές προσεγγίσεις.
- Σε σχέση με την σύγκριση Πράσινης Πρότασης και την πρόταση της Πρωτοβουλίας έχουμε ήδη αναφερθεί αναλυτικά.
- Στο σημείο αυτό μιλάτε για ρίσκο και επενδύσεις των όποιων προτάσεων, ενώ εσείς δεν έχετε συμπεριλάβει χρηματοοικονομικό κόστος την οικονομική σας προσέγγιση. Στην Πράσινη Πρόταση έχουμε κάνει ανάλυση αυτού του ρίσκου και προτείνουμε συγκεκριμένους τρόπους και ιδέες χρηματοδότησης για να το μειώσουμε. Στην πρόταση τη δική σας δεν είδαμε καμία πρόβλεψη και διερεύνηση, και ούτε φυσικά εκτίμηση του κόστους των επενδύσεων σε επίπεδο Αττικής.
- Σε σχέση με την αναγκαιότητα των ΣΜΑ ή όχι συμφωνούμε ότι στην περίπτωση της δικής σας πρότασης δεν χρειάζονται για τις αρχικές μεταφορές. Θα μπορούσαν όμως να συμβάλλουν στις αναγκαίες μακρινές μεταφορές υλικών προς την τελική τους επεξεργασία ή διάθεση και εκτιμάμε ότι θα έπρεπε να διερευνήσετε καλά την επίδρασή τους στο κόστος διαχείρισης στην προσέγγισή σας. Όμως εμείς δεν θέλουμε να πάμε σε τόσο υψηλό κόστος, όπως της δικής πρότασης, και γι’ αυτό στο μοντέλο της Πράσινης Πρότασης έχουμε λιγότερες και μεγαλύτερες μονάδες, οπότε οι ΣΜΑ μπορούν να συμβάλουν καθαρά στην μείωση του κόστους διαχείρισης από την αρχή. Κάνετε όμως πάλι λάθος στη χρήση των ΣΜΑ. Θεωρείτε λανθασμένα ότι προορίζονται μόνο για μεταφορά απορριμμάτων με συμπίεση. Συμπληρώνουμε λοιπόν ότι οι ΣΜΑ μπορούν επιπροσθέτως να χρησιμοποιηθούν και για την οικονομικότερη μεταφορά α) προδιαλεγμένων οργανικών προς τις μονάδες κομποστοποίησης, β) χαρτιού με ταυτόχρονη συμπίεση προς τις χαρτοβιομηχανίες, γ) όλων των ανακυκλώσιμων υλικών του μπλε κάδου (χωρίς το χαρτί) με μικρότερη συμπίεση προς τα ΚΔΑΥ, δ) πιθανά και άλλων διαχωρισμένων υλικών μεταφορών (λάστιχα, μπαταρίες, ΑΗΗΕ κ.α.) εάν χρειαστεί ανάλογα τα τελικά διαμορφωμένα σενάρια μεταφοράς και τις αποστάσεις. Άρα, η χρήση των ΣΜΑ στην Πράσινη Πρόταση θα συμβάλλει στην μείωση του κόστους διαχείρισης και γι’ αυτό τα συμπεριλαμβάνουμε στο σχεδιασμό μας και υπολογίσαμε και πόσο θα μειώσουν το συνολικό κόστος διαχείρισης για να είμαστε πολύ ακριβείς.
Κλείνοντας πραγματικά μας εκπλήσσει η ευκολία σας να χαρακτηρίσετε την όλη προσπάθεια που έχει γίνει από τον οικολογικό χώρο με την Πράσινη Πρόταση ως απλή «Πράσινη Επιχειρηματικότητα» ή ότι κινείται προς την εργολαβική λογική. Έχουμε την αίσθηση ότι προσβάλετε την κοινή λογική.
Δηλαδή η Πράσινη Πρόταση:
- Δε θέτει νέα μεθοδολογικά δεδομένα για τους ΠΕΣΔΑ;
- Δεν καταθέτει νέα εργαλεία προσέγγισης του προβλήματος (Πρόληψη, ΠΟΠ κ.α.)
- Δε βάζει ως προτεραιότητα την ΔσΠ;
- Δε μειώνει το κόστος;
- Δεν αυξάνει τις θέσεις εργασίας;
- Δεν πιάνει τους στόχους της χώρας;
- Δεν αυξάνει τη ζωή των ΧΥΤΥ;
- Δεν εκπαιδεύει τους πολίτες σε μια άλλη λογική διαχείρισης;
- Δεν αποκεντρώνει την διαχείριση σε πολύ μεγάλο βαθμό;
- Δε μειώνει το εξωτερικό κόστος της διαχείρισης των απορριμμάτων;
Πραγματικά είστε οι μόνοι μέχρι τώρα, που δεν βλέπετε τίποτα από τα παραπάνω και θέλετε να βλέπετε μόνο ότι η Πράσινη Πρόταση κινείται προς την «εργολαβική λογική». Και δυστυχώς με αυτό που λέτε έχετε πέσει μόνοι σας στην παγίδα, που θέλετε να ρίξετε τους άλλους. Σκεφτείτε ότι η δική σας πρόταση έχει ένα επενδυτικό κόστος περίπου 450-1.350 εκατ. € για όλη την Αττική. Και σας ρωτούμε, από ποιον θα αγοραστεί αυτός ο μηχανολογικός εξοπλισμός για τα μικρά σας ΕΜΑΚ; Ποιος θα κατασκευάσει τα έργα αυτά; Δεν θα είναι κάποιος/οι εργολάβος/οι, που τον πουλάνε; Πάλι δεν μπορούμε να μιλήσουμε για την «χαρά του εργολάβου»; Άρα, βλέπετε ότι με την στρεβλή λογική σας, μπορεί κάποιος τρίτος να πει ότι και εσείς έχετε «φιλοεργολαβική» λογική, ενώ φυσικά δεν έχετε και ούτε υποστηρίζουμε κάτι τέτοιο. Απλώς είναι σε λάθος δρόμο η σκέψη σας. Εσείς όμως αφήνετε σκιές στην κριτική σας στην Πράσινη Πρόταση για την ειλικρίνεια των προθέσεών μας και λέτε εύκολα βαριούς υπαινιγμούς ή ότι στην καλύτερη περίπτωση κάποιοι «κακοί» μας χρησιμοποιούν. Ακόμη και για απλή ανακύκλωση να μιλήσει κανείς, μπορεί κάποιος άλλος να του πει ότι υποστηρίζει τους βιομήχανους, που φτιάχνουν τους κάδους ανακύκλωσης. Δεν μπορούμε να εξηγήσουμε γιατί έχετε υποκύψει τόσο άκριτα σε τόσο απλοϊκές προσεγγίσεις στην κρίση για τους άλλους.
Σας δηλώνουμε πάντως ότι εμείς δεν θα πέσουμε σε αυτή την παγίδα, θα συνεχίσουμε να λέμε τεκμηριωμένα την γνώμη μας, χωρίς να μας ενδιαφέρει εάν κάποιος ωφελείται ή ζημιώνεται από τις προτάσεις μας. Πάντα όταν προχωράει η κοινωνία σε αλλαγές κάποιοι από την οικονομία ωφελούνται και κάποιοι όχι. Αυτό δεν σημαίνει ότι όποιος κάνει προτάσεις είναι φιλοεργολάβος ή αντιεργολάβος. Τίποτε δεν είμαστε. Είμαστε απλοί πολίτες, που πονάμε κάποια πράγματα και κάνουμε προτάσεις για να λύσουμε τα προβλήματα. Αυτός είναι ο ρόλος των ΜΚΟ και της όποιας Πρωτοβουλίας και μας λυπεί το γεγονός ότι τελικά αντί να βλέπουμε προς τα πού είναι το πρόβλημα και πως θα το λύσουμε κοιτάμε καχύποπτα τους άλλους και βάζουμε τρικλοποδιές στους εαυτούς μας ή πετάμε με το γάντι λάσπες.
Ο καθένας μας πρέπει να κρίνεται με βάση την αξιοπιστία των προτάσεών του και το εάν δίνουν ρεαλιστικές λύσεις προς όφελος της κοινωνίας. Στο σημείο αυτό ο καθένας θα πρέπει να σκεφτεί καλά και να πάρει συνειδητά θέση για τον τρόπο που θα δρα στη κοινωνία και θα κρίνει και τους άλλους. Θα λέγαμε λοιπόν να ξεφύγετε το συντομότερο από αυτόν τον αδιέξοδο τρόπο σκέψης, γιατί θα βλέπετε παντού εχθρούς της κοινωνίας και διαπλεκόμενους (που τις περισσότερες φορές δεν θα είναι) και θα κάνετε πολύ κακό και στην αποτελεσματικότητα των πολιτικών, που θέλουμε όλοι να προωθήσουμε.
Είναι βέβαιο ότι για να κάνει κάποιος σοβαρές προτάσεις θα πρέπει να έχει όραμα και γνώσεις. Εάν λείπει κάτι από αυτά τα δύο υποβαθμίζεται ή και αχρηστεύεται το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Και βέβαια κριτική δέχονται όσοι κάνουν σοβαρές δημόσιες προτάσεις και εμείς την θέλουμε την κριτική γιατί μας κάνει καλύτερους. Πιστεύουμε ότι και εσείς την θέλετε την κριτική.
Τελειώνοντας σας ενημερώνουμε ότι στην Κρήτη η παρέμβαση του δικτύου ΟίκοΚρήτη μαζί με πολλούς αυτοδιοικητικούς και άλλους παράγοντες και κόσμο από πολλές πολιτικές & κοινωνικές δυνάμεις, και με την καθοριστική συμβολή και της Πράσινης Πρότασης, άλλαξαν την πολιτική επιλογή της καύσης για την Κρήτη και περνάμε σε μικρότερες και καλύτερες μονάδες και διαχείριση. Και αυτό είναι μία τεράστια επιτυχία όλων όσων συνέβαλλαν (μεταξύ αυτών βάζω και εσάς). Εάν τώρα αυτό το λέτε εσείς φιλοεργολαβική λειτουργία της Πράσινης Πρότασης, τότε πραγματικά αρχίζει να χάνεται η λογική και δεν θα ακολουθήσουμε σε αυτό.
Ελπίζουμε να διαφωτίσαμε έστω και λίγο τις σκέψεις και απορίες σας σε σχέση με την Πράσινη Πρόταση.
Εκ μέρους της
Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης
Φίλιππος Κυρκίτσος
ΥΓ: Θα σας παρακαλούσαμε να στείλετε την απάντηση της Ο.Ε.Α. και σε όλα τα μέλη της Πρωτοβουλίας, καθώς και στο blog που αναρτήσατε την κριτική σας στην Πράσινη Πρόταση, ώστε οι αναγνώστες της κριτικής σας να μπορέσουν να δουν και την δική μας απάντηση και να κρίνουν για το που βρίσκεται η αλήθεια.