του Δημήτρη Κανακόπουλου, Πρόεδρος Συνδέσμου Επιχειρήσεων Κομποστοποίησης
Ενώ η κομποστοποίηση είναι καταξιωμένη διεθνώς ως η κατεξοχήν και πλέον οικονομική μέθοδος διαχείρισης των οργανικών αποβλήτων, στη χώρα μας ακόμη και σχέδια νόμου όπως το πρόσφατο για την επεξεργασία της ιλύος των βιολογικών καθαρισμών δεν αναφέρουν ούτε καν τη λέξη, επισημαίνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Κομποστοποίησης κ. Δημ. Κανακόπουλος. Αναλυτικά στη συνέντευξη αναφέρει τα εξής:
ΕΡ. Ποια η κατάσταση σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ε.Ε;
Στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (27) διαχειρίζονται με τη μέθοδο της κομποστοποίησης το 18% των αποβλήτων και παράγουν ετησίως 22 εκατομμύρια τόνους κομπόστ το οποίο πωλούν έναντι τιμών από μηδέν έως 200 ευρώ ανά τόνο.
ΕΡ. Στην Ελλάδα διαχειριζόμαστε με κομποστοποίηση μόνο το 1-2%. (???) Άραγε ποιοί πρέπει να απολογηθούν;
Αλλά αντί οποιασδήποτε έστω τυπικής απολογίας υπάρχει ένοχη σιωπή. Από άλλη πλευρά μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρόν για επιχειρηματικές δραστηριότητες και ανάπτυξη του συγκεκριμένου τομέα.
ΕΡ. Ποια είναι η κατάσταση στη διαχείριση των οργανικών αποβλήτων σήμερα;
Χωρίς υπερβολές η κατάσταση είναι δύσκολη και σε ορισμένους τομείς εκρηκτική. Είμαστε όλοι γνώστες των ανεξέλεγκτων χωματερών, των προβλημάτων ρύπανσης σε ορισμένους κατ' ευφημισμό ΧΥΤΑ, εκτεταμένης ρύπανσης από τα απόβλητα ελαιοτριβείων και τυροκομείων, την ανυπαρξία ΧΥΤΑ στο μεγαλύτερο τμήμα της Πελοποννήσου και στα νησιά και τις υπόγειες διαδρομές σύμμικτων αποβλήτων από τις επαρχιακές πόλεις προς «άγνωστες» κατευθύνσεις. Επίσης, είμαστε γνώστες των τεραστίων ποσοτήτων οργανικών απόβλητων και υπολειμμάτων (κοπριές, κουτσουλιές, απόβλητα ελαιοτριβείων, απόβλητα τυροκομείων, κλαδέματα, απόβλητα βιομηχανιών τροφίμων και πολλά ακόμη) που παραμένουν αναξιοποίητα. Το οργανικό φορτίο είναι βαρύ, για τους δημότες, για το περιβάλλον, για το μέλλον μας αλλά και για την οικονομία του τόπου μας, για επιχειρηματικές δραστηριότητες και ανάπτυξη του συγκεκριμένου τομέα. Αυτό θα κριθεί τα επόμενα χρόνια εφόσον αντιμετωπισθούν και τα προβλήματα του θεσμικού πλαισίου.
ΕΡ. Υπάρχει θεσμικό πλαίσιο για κομποστοποίηση στην Ελλάδα; Αν ναι, είναι επαρκές;
Το θεσμικό πλαίσιο είναι ανεπαρκές και ενώ η κομποστοποίηση είναι καταξιωμένη διεθνώς ως η κατεξοχήν και πλέον οικονομική μέθοδος διαχείρισης των οργανικών αποβλήτων, στη χώρα μας ακόμη και σχέδια νόμου όπως το πρόσφατο για την επεξεργασία της ιλύος των βιολογικών καθαρισμών δεν αναφέρουν ούτε καν τη λέξη.
Και αυτό δεν είναι παράπονο μας, αλλά θυμίζει τη ρήση «…όπως ο διάολος το λιβάνι».
Απομένουν πολλά να γίνουν για το θεσμικό πλαίσιο, όπως η ίδρυση Οργανισμού πιστοποίησης και Οργανισμού διάθεσης του κόμποστ.
Να νομοθετηθούν κίνητρα για εγκατάσταση διαλογής στη πηγή (ΔσΠ) και αντικίνητρα για όσους δε βαδίζουν μπροστά.
Λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των ελληνικών εδαφών σε οργανική ουσία, τις ανάγκες για αποκαταστάσεις τοπίων, τις ανάγκες για αναδασώσεις πρέπει να θεσπιστούν κίνητρα ενίσχυσης των υπαρχόντων μονάδων και ανάπτυξης νέων.
Να καθιερωθεί χαμηλός συντελεστής ΦΠΑ για το κόμποστ.
Να μειωθούν και σταδιακά να καταργηθούν οι εισαγωγές κόμποστ.
Πρέπει να αναφέρω ότι οι υπηρεσίες των Περιφερειών, λόγω της έλλειψης νομοθετικού πλαισίου για τα διακριτά ρεύματα (κουτσουλιές, κοπριές, κλαδέματα κ.ά.) εφαρμόζουν την ΚΥΑ 114218/1997 – η οποία αναφέρεται στα Αστικά Απόβλητα και απαιτούν βιομηχανικά κτίρια (!!!) για τη κομποστοποίηση των κλαδεμάτων ή των υπολειμμάτων εκκοκκιστηρίων βάμβακος ως παράδειγμα.
Προς ενίσχυση του υφιστάμενου παραλογισμού εδώ και δεκαετίες εφαρμόζουν την ανωτέρω ΚΥΑ η οποία αναφέρει: «Η κομποστοποίηση στα ανοιχτά συστήματα γίνεται σε βιομηχανικά κτίρια».
Αναρωτιέται ο ανυποψίαστος: Τί είδους ανοικτά συστήματα είναι;
Παρακάτω επίσης αναφέρει: «Τα κλειστά συστήματα κομποστοποίησης εφαρμόζονται σε βιομηχανικά κτίρια».
Προφανώς διέφυγε του συντάκτη της ΚΥΑ, και 15 χρόνια κανείς από το ΥΠΕΚΑ δεν το αντιλήφθηκε.
Εμείς, ως Σύνδεσμος, έχουμε κάνει επανειλημμένα παραστάσεις και έχουμε καταθέσει και σχετικές προτάσεις για τη διόρθωση.
Με την ευκαιρία να επισημάνω ότι είναι ξεπερασμένη η ΚΥΑ 114218/1997 και απαιτείται πλήρης αναμόρφωση και επικαιροποίηση.
ΕΡ. Γιατί γίνονται εισαγωγές κομπόστ; Ποιες είναι οι ανάγκες των ελληνικών εδαφών;
Οι εισαγωγές κόμποστ και φυτοχωμάτων – σε εκατοντάδες χιλιάδες τόνους- γίνονται για να καλύψουν τις τεράστιες ανάγκες των Ελληνικών εδαφών ενώ ακριβώς αυτές οι ανάγκες έπρεπε να επιβάλουν την κομποστοποίηση ως την πρωταρχική μέθοδο διαχείρισης των αποβλήτων μας.
Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα υποβαθμισμένων και άγονων εδαφών. Οι ανάγκες των θερμοκηπίων σε οργανική ουσία λόγω της εντατικής εκμετάλλευσης είναι πολύ μεγάλες – έως και 10 τόνοι ανά στρέμμα ετησίως. Οι ανάγκες για αναδασώσεις έως και 150 τόνοι ανά στρέμμα (Πάρνηθα, Πελοπόννησος και αλλού εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα καμένων εκτάσεων).
ΕΡ. Που μπορεί να διατεθεί το κομπόστ από τα οργανικά των αστικών αποβλήτων;
Το κόμποστ από το οργανικό κλάσμα των αστικών αποβλήτων μπορεί να διατεθεί για αναπλάσεις τοπίων (Λατομεία, Ορυχεία κ.ά.), για αναδασώσεις, για καθημερινή επικάλυψη των ΧΥΤΑ και για πολλές ακόμη εφαρμογές (Βιοφίλτρα, ηχομονωτικά).
Απαιτείται εθνικός σχεδιασμός. Συνοπτικά όχι μόνο δεν υπάρχει πρόβλημα διάθεσης του κομπόστ, αλλά η χώρα μας είναι ελλειμματική.
ΕΡ. Τι ποσότητες κόμποστ παράγονται στην Ε.Ε.;
Όπως ανέφερα ήδη παράγονται 22 εκατομμύρια τόνοι. Εξ' αυτών 6 εκατομμύρια τόνοι παράγονται από φυτικά υλικά (κλαδέματα κ.ά.). Και διατίθενται όλα είτε/και εξάγονται σε χώρες «πλούσιες».
Αυτή η ποιότητα του κόμποστ διατίθεται στον τελικό καταναλωτή σε τιμές από 100 έως 400 ευρώ ο τόνος είτε αυτούσιο είτε ως φυτόχωμα.
ΕΡ. Υπάρχει ανάγκη πιστοποίησης του κόμποστ, δεδομένου ότι άλλες χώρες π.χ. Γερμανία, Αυστρία, Ολλανδία διαθέτουν οργανισμούς πιστοποίησης;
Η πιστοποίηση του κόμποστ είναι εκ των ουκ άνευ. Ήδη ο Σύνδεσμος έχει κάνει σχετική προετοιμασία και είναι σε επικοινωνία με οργανισμούς πιστοποίησης άλλων χωρών με σκοπό σύντομα να καταθέσουμε ολοκληρωμένη πρόταση στο υπουργείο.
ΕΡ. Ποια είναι τα άμεσα και απώτερα σχέδια του Συνδέσμου;
Στην ιδρυτική μας διακήρυξη αναφέρουμε: «Απαιτείται Εθνικός Σχεδιασμός για τη διάθεση του Κόμποστ, τη βελτίωση των ελληνικών εδαφών και την αντιμετώπιση των φαινομένων ερημοποίησης. Είναι επιτακτική ανάγκη να μηδενισθούν ή να μειωθούν στο ελάχιστο οι εισαγωγές προϊόντων Κόμποστ.
«Είναι ανάγκη να θεσπισθούν ιδιαίτερα κίνητρα για την επέκταση των παραγωγικών μονάδων και των μονάδων διαχείρισης».
«Είναι ανάγκη να ρυθμιστούν νομοθετικά οι προϋποθέσεις για τη χωροθέτηση και τη χορήγηση της άδειας λειτουργίας των μονάδων Κομποστοποίησης αναλόγως της προέλευσης των πρώτων υλών (Αστικά Απόβλητα, Ιλύς βιολογικού καθαρισμού, Απόβλητα πτηνοτροφείων, βουστασίων κλπ, Απόβλητα αγροτοβιομηχανικά, «πράσινα», Οινοποιείων, Ελαιοτριβείων κ.ά.) και αναλόγως της χρήσης-διάθεσης του Κόμποστ».
Παραμένουν άμεσοι και απώτεροι στόχοι. Έχουμε προβλέψει επίσης τη δημιουργία κλαμπ «Φίλοι του κόμποστ» και απομένει η πλαισίωση και στελέχωση. Έχουμε πολλούς φίλους. Η οργανωμένη παρουσίαση είναι το ζητούμενο.
Στα άμεσα σχέδια του Συνδέσμου έχουμε την κάλυψη των νομοθετικών κενών και την αντιμετώπιση των προβλημάτων λειτουργίας και αδειοδότησης των υπαρχόντων παραγωγικών μονάδων, καθώς και την ίδρυση νέων από δήμους, επιχειρηματίες, βιοτεχνίες που παράγουν οργανικά απόβλητα. Εν κατακλείδι: «Με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια».
Κομποστοποίηση για τη διαχείριση των οργανικών αποβλήτων.
Κομποστοποίηση για τη κάλυψη των μεγάλων αναγκών σε οργανική ουσία των Ελληνικών εδαφών.
Πηγή: www.water-waste.gr