Την Τετάρτη 19 Ιουνίου 2013, στην Αθήνα, παρουσιάστηκε το ντοκιμαντέρ «ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ: ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΓΟΠΟΤΙ ΤΩΝ ΕΡΓΟΛΑΒΩΝ». Δημιουργός του ντοκιμαντέρ και συντονιστής στη συζήτηση που ακολούθησε μετά την προβολή ήταν ο Άρης Χατζηστεφάνου. Το ντοκιμαντέρ ήταν μία παραγωγή χρηματοδοτούμενη από την Π.Ο.Ε.-Ο.Τ.Α. Παρευρέθησαν εκπρόσωποι της εταιρείας παραγωγής εκπρόσωποι διαφόρων φορέων, ΟΤΑ καθώς και επιστήμονες. Το ντοκιμαντέρ μπορείτε να το δείτε εδώ. Ανάμεσά τους ο Φίλιππος Κυρκίτσος, πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης. Παρατίθεται η τοποθέτηση του κυρίου Κυρκίτσου.
«Νομίζω ότι το ντοκιμαντέρ αυτό πραγματικά μπορεί να συμβάλει στο να ξεδιαλυθούν διάφορα πράγματα στα οποία υπάρχει παρανόηση και νομίζω ότι θα πρέπει να συνεχιστεί ο δημόσιος διάλογος για να καταλήξουμε σε αυτά που πρέπει να καταλήξουμε. Στα αυτονόητα, όπως λέμε εμείς.
Tο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων έχει μια πολύ μεγάλη ιστορία στην Αττική. Υπάρχει πάνω από 30 χρόνια. Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε μακροπρόθεσμες λύσεις, που να είναι αποδεκτές από την κοινωνία και περιβαλλοντικά και οικονομικά. Δυστυχώς, κυριαρχούν συγκεκριμένα συμφέροντα τα οποία επιδιώκουν τις ακριβότερες κάθε φορά λύσεις και όχι αυτές τις οποίες ακόμη και η Ευρωπαϊκή Ένωση προβάλει σαν βέλτιστες λύσεις. Δηλαδή από την πρόληψη, στην επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, κομποστοποίηση και μετά μπορούμε να δούμε εάν χρειαζόμαστε εργοστάσια επεξεργασίας και τι είδους θα είναι αυτά τα εργοστάσια.
Δυστυχώς ξεκινάμε από την ανάποδη. Επί δεκαετίες φτιάχναμε ΧΑΔΑ που ήταν άθλιοι και μετέφεραν το κόστος στις επόμενες γενιές και στο περιβάλλον. Σήμερα αντί να κοιτάξουμε την ιεραρχία της διαχείρισης από πάνω, από την πρόληψη, συνεχίζουμε να ανεβαίνουμε από κάτω. Πήγαμε σε Χ.Υ.Τ.Α. που οι προδιαγραφές τους είναι λίγο καλύτερες από τους Χ.Α.Δ.Α., εν συνεχεία κοιτάμε να φτιάξουμε εργοστάσια και πάμε στις ακριβότερες και μεγάλες τεχνολογίες, ενώ θα έπρεπε να δούμε την πυραμίδα της διαχείρισης αντεστραμμένα.
Πιστεύω ότι θα πρέπει να το δούμε αυτό το θέμα, να αναποδογυρίσουμε τον τρόπο που βλέπουμε τα ζητήματα και να τα θέσουμε στη σωστή τους βάση. Εάν μιλήσουμε για 1.350 η διαστασιολόγηση των 4 εργοστασίων, έχει να κάνει από το τι άλλο έχεις σκοπό να κάνεις.
Εάν θέλεις να κάνεις πρόληψη-επαναχρησιμοποίηση-ανακύκλωση, προφανώς τα προγραμματίζεις, τα σχεδιάζεις, λες τόσους τόνους θα μπορέσω να διαχειριστώ διαχρονικά με αυτές τις μεθόδους. Άρα η διαστασιολόγηση που θα κάνεις σήμερα για εργοστάσια που θα δουλεύουν για τα επόμενα 30 και 40 χρόνια, θα πρέπει να είναι πολύ μικρότερη και εμείς προτείνουμε να είναι ακόμη μικρότερη και να δουλεύουν με 2,5 βάρδιες εάν χρειαστεί να γίνει. Εμείς προτείνουμε ότι μια μονάδα των 160.000 τόνων ναι θα μπορούσε να χρειαστεί σε συνδυασμό, ή μία ή κάποιες με αυτή τη δυναμικότητα και να εκσυγχρονιστεί το υπάρχον ΕΜΑΚ το οποίο αυτή τη στιγμή φτιάχτηκε για 300 ή 400.000 τόνους και το ’11 επεξεργάστηκε 100.000 τόνους, το 2012 180.000 τόνους και δε μας έχει απαντήσει κανείς γιατί δεν το δουλεύουμε στους 300 ή 400.000 τόνους και πάμε να φτιάξουμε καινούργια εργοστάσια, ενώ έχουμε το ΕΜΑΚ.
Άρα θα πρέπει να τα δούμε όλα αυτά τα θέματα, να τα βάλουμε στο τραπέζι, να γίνει ένας σωστός διάλογος με τους εμπλεκόμενους και τους κοινωνικούς φορείς οι οποίοι και ξέρουν καλύτερα τα θέματα και έχουν συγκεκριμένες προτάσεις και όχι να αφήνουμε ένα ανταγωνιστικό διάλογο, όπως πάει να γίνει σήμερα μέσα από την προκήρυξη που έχει γίνει για τα τέσσερα εργοστάσια που αφορά όλους τους εργολάβους. Διότι οι εργολάβοι, όπως και να το κάνουμε, κοιτάνε τα δικά τους συμφέροντα και δεν μπορούν να δουν τη συνολική εικόνα της κοινωνίας και τι την συμφέρει. Πρέπει να γίνει ο διάλογος και να καταλήξουμε σε μεγαλύτερο επίπεδο με όλους τους εμπλεκόμενους κοινωνικούς φορείς μέσα σε αυτόν, όπου τότε θα βλέπαμε και τα αδιέξοδα και θα βλέπαμε ότι η μόνη λύση η οποία μπορεί να μας οδηγήσει όχι άμεσα, αλλά μεσομακροπρόθεσμα, εμείς λέμε σε 5 – 10 χρόνια μπορούμε να δρομολογήσουμε όλες τις τεχνικές.
Και βέβαια η έμφαση πρέπει να δοθεί στην πρόληψη η οποία ούτε σαν λέξη δεν την ξέρουμε στην Ελλάδα, θα πρέπει να εστιάσουμε γιατί είναι πάρα πολλά τα εργαλεία και οι δυνατότητες που έχουμε μέσω πρόληψης, να προλάβουμε να μην παράγουμε απόβλητα. Μέσω της επαναχρησιμοποίησης, της κοινωνικής οικονομίας, των κοινωνικών επιχειρήσεων ή άλλων επιχειρήσεων με πράσινα σημεία και με επαναχρησιμοποίηση και με δημιουργία θέσεων απασχόλησης μπορούμε να διαχειριστούμε επίσης ένα πολύ σημαντικό μέρος των σημερινών αποβλήτων μας που έχουν πολύ μεγάλη αξία προστιθέμενη αν τα δούμε σαν υλικά και πρώτες ύλες που πρέπει να επαναχρησιμοποιηθούν.
Εν συνεχεία περνάμε στην ανακύκλωση, η οποία μπορεί να γίνει όσο πιο κοντά στην πηγή και όσο περισσότερο τόσο καλύτερα. Αναφέραμε ότι σήμερα η ανακύκλωση γίνεται στους μπλε κάδους, το 5-5,5%τ ων συνολικών απορριμμάτων μπαίνουν στους μπλε κάδους ενώ μπορεί να μπει στο μπλε κάδο το 50%. Ευθύνη για αυτή τη διαφορά φέρει η πολιτεία. Δεν ευθύνονται τόσο τα εθνικά συστήματα, η ανακύκλωση εξαρτάται από την πολιτεία. Τα Συστήματα δεν έχουν τους πόρους να επεκταθούν, άρα πρέπει άμεσα η πολιτεία να πάρει τα μέτρα που χρειάζονται, ώστε να μπορεί να επεκταθεί η ανακύκλωση παντού και στο τελευταίο νησί και στο τελευταίο χωριό. Να γίνουν προγράμματα ενημέρωσης και τότε θα δούμε τα υλικά να εκτρέπονται από το μεγάλο ποτάμι που καταλήγει στις χωματερές και πηγαίνουν στις μονάδες ανακύκλωσης, ή στα συστήματα ανακύκλωσης, ή επαναχρησιμοποίησης.
Και τότε θα δούμε ότι η διαστασιολόγηση που σήμερα συζητάμε, μπορεί να είναι απείρως πολύ μικρότερη απ’ αυτή που συζητάμε και να φτάσουμε σε πράγματα τα οποία δε χρειάζεται να γίνουν ενδεχομένως μέσω Σ.Δ.Ι.Τ. Υπάρχουν οι πόροι πλέον, οι ευρωπαϊκοί και οι εθνικοί και μπορεί να χρηματοδοτηθούν και μπορούν να γίνουν τα όποια λίγα έργα χρειάζονται για την διαχείριση των απορριμμάτων.
Πιστεύουμε ότι η αντίληψη στα θέματα της διαχείρισης και η συμμετοχή όλων μας σε αυτά, είναι αυτή που θα εκτρέψει τις μεγάλες ποσότητες από τους Χ.Υ.Τ.Α. Έτσι θα κλείσουν οι Χ.Υ.Τ.Α., όταν δε θα έχουμε υλικά να τους τροφοδοτήσουμε.
Να ευχαριστήσω για άλλη μια φορά γι’ αυτό το ντοκιμαντέρ. Νομίζω ότι συμβάλει πάρα πολύ στο μεγάλο πρόβλημα που ζούμε και ελπίζω να επικρατήσει η λογική στις αποφάσεις οι οποίες είναι κρίσιμες και θα παρθούν ενδεχομένως μέσα στο 2013.»