ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΣΕΚ) -ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ
ΓΙΑ ΤΑ ΕΡΓΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ
Αθήνα 1 Νοεμβρίου 2011
ΑΜΕΣΗ ΑΝΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ
Δεδομένου ότι η Ελλάδα βρίσκεται στον κυκλώνα της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσης της ιστορίας της με τεράστιες και οδυνηρές συνέπειες -άμεσες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες-, επιβάλλεται η επιλογή για τη διαχείριση των αποβλήτων να στοχεύει καθοριστικά στο μικρότερο δυνατό κόστος και στη μεγαλύτερη συναίνεση της κοινωνίας. Αυτό επιτυγχάνεται αποκλειστικά και μόνο με τη μεγιστοποίηση της Διαλογής στη Πηγή (ΔσΠ) των Αποβλήτων. Άρα τα έργα Διαχείρισης των αποβλήτων στην Αττική και αλλού, θα πρέπει να υιοθετήσουν σαφέστατα τη Διαλογή στη Πηγή, όπως άλλωστε προβλέπεται και από την οδηγία 98/2008.
Η κομποστοποίηση των βιο-αποδομήσιμων, προδιαλεγμένων στη πηγή, έχει κόστος κατασκευής λιγότερο από το ένα τρίτο του προϋπολογισμού των 440 εκατομμυρίων, που προβλέπονται μόνο για την Αττική (Διαθέσιμα στοιχεία με βάση την Ευρωπαϊκή και Διεθνή εμπειρία είναι στη διάθεση του ΥΠΕΚΑ). Γιατί να μην εξοικονομήσουμε περισσότερα από 300 εκατομμύρια; Γιατί να μην κάνουμε τα έργα στην Αττική με τους οικονομικούς πόρους, που ήδη δηλώνει ότι θα συμμετέχει το δημόσιο και να επανεξετάσουμε την παραχώρηση λειτουργίας για 25 χρόνια σε ιδιώτες; Την ίδια εκτίμηση κόστους για την Αττική έχουν καταθέσει και οι 4 περιβαλλοντικές ΜΚΟ (Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace, WWF Δίκτυο Μεσόγειος SOS).
Η διαχείριση των απορριμμάτων με ΔσΠ, ανακύκλωση, κομποστοποίηση δεν εξετάσθηκε καν σαν σενάριο εφαρμογής από τον ΕΣΔΚΝΑ ή την αποκεντρωμένη διοίκηση, στις μελέτες διερεύνησης και κοστολόγησης των διαφόρων τεχνολογιών, που έκαναν. Αντίθετα, διερεύνησαν μόνο επιλεγμένες τεχνολογικές δυνατότητες, που εμπεριέχουν και την θερμική επεξεργασία και που είναι φυσικά οι πιο ακριβές, σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα.
ΕΤΣΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΣΥΓΚΥΡΙΑ ΚΑΤΑΤΙΘΕΤΑΙ Η ΕΞΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗ:
Να ανακληθεί η παρούσα διαδικασία του διαγωνισμού και να προκηρυχθεί νέος, που να καθορίζει ως επιλεγείσα μέθοδο επεξεργασίας τη Διαλογή στη Πηγή, την Ανακύκλωση και την Κομποστοποίηση.
Έτσι ο νέος διαγωνισμός θα είναι απολύτως σύμφωνος με τα σημερινά ασφυκτικά πρωτοφανή οικονομικά δεδομένα στη χώρα μας και θα εναρμονίζεται αποτελεσματικότερα με την Εθνική και την Ευρωπαϊκή νομοθεσία.
ΘΕΣΕΙΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ Ή ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ ΕΡΓΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ
Σε σχέση με τον υπάρχοντα (ή μελλοντικό) διαγωνισμό για τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων της Αττικής, που βρίσκεται σε διαβούλευση, κατατίθενται οι εξής θέσεις:
• Η διαδικασία των διαγωνισμών, οι οποίοι είναι ήδη σε δημόσια διαβούλευση, για τα Απόβλητα της Περιφέρειας Αττικής, πρέπει να εξασφαλίζει συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού και να διασφαλίζει συνθήκες για τη συμμετοχή των κατά το δυνατό περισσότερων υποψηφίων. Θεωρούμε αναγκαίο οι προδιαγραφές των διαγωνισμών να μην προσδιορίζουν αποκλειστικά παραλαβή σύμμικτων αποβλήτων, ώστε να επιτρέπει στους Δήμους την έναρξη προγραμμάτων Διαλογής στην Πηγή. Όσο μεγαλύτερη είναι η Διαλογή στη Πηγή, τόσο περισσότερο μειώνεται το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας των μονάδων τελικής επεξεργασίας.
• Να γίνει άμεσα έναρξη προγραμμάτων ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης των πολιτών για την Διαλογή στη Πηγή. Το κόστος να καλυφθεί από την προβλεπόμενη συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου έως ποσοστό 10% αυτής. Κόστος προγραμμάτων ενημέρωσης έως 13 εκατομμύρια €.
• Να υλοποιηθεί άμεσα η εγκατάσταση των αναγκαίων υποδομών (Κάδος οργανικών) και να υιοθετηθούν αντικίνητρα για όσους Δήμους και κατοίκους δε συμμετέχουν ενεργά στη Διαλογή στη Πηγή των οργανικών, αλλά και των άλλων ανακυκλώσιμων υλικών.
• O Δημόσιος Τομέας να αναλάβει την υπόδειξη των απαραίτητων χώρων για την κομποστοποίηση των προδιαλεγμένων υλικών (Παράδειγμα είτε τα αποκατεστημένα κύτταρα των ΧΥΤΑ Φυλής και Άνω Λιοσίων είτε και άλλων παλαιών αποκατεστημένων ΧΑΔΑ της Αττικής). Η τεχνολογία της κομποστοποίησης επιτρέπει την επεξεργασία έως και 120.000 τόνων ανά έτος προδιαλεγμένου οργανικού κλάσματος σε 10 στρέμματα.
• Η υλοποίηση των έργων θα πρέπει να γίνει με τη διενέργεια περισσότερων του ενός διαγωνισμού (ένας διαγωνισμός ανά έργο για τα έργα της Αττικής), ώστε να μειώνεται ο κίνδυνος από την όποια ενδεχόμενη αποτυχία του ενός αναδόχου στην πορεία των 20-25 χρόνων και να εξασφαλίζει τη συμμετοχή περισσότερων υποψηφίων.
• Η υλοποίηση των έργων θα πρέπει να εξασφαλίζει τις θέσεις των εργαζομένων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και να προβλέπει τη δημιουργία νέων. Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας να πριμοδοτείται στη βαθμολόγηση των προτάσεων.
• Η επιλογή αναδόχου θα πρέπει να έχει ως κριτήρια αξιολόγησης και το περιβαλλοντολογικό αποτύπωμα με βάση την ιεράρχηση της Ε.Ε. (Πρόληψη-Επαναχρησιμοποίηση – Διαλογή στη Πηγή – Ανακύκλωση – Κομποστοποίηση –Καύση – Εδαφική διάθεση)
• Είναι πολύ σημαντικό να αποφεύγεται η έμμεση πριμοδότηση της ενεργειακής αξιοποίησης – καύσης, μέσω του ειδικού τέλους ΑΠΕ, το οποίο πληρώνουν όλοι οι πολίτες. Η όποια επιδότηση πρέπει να υπολογίζεται στο επιπλέον της προσφερόμενης τιμής καθ' όσον επιβαρύνει όλους τους πολίτες και επιμερίζεται σε όλη την Ελλάδα. Σε αντίθετη περίπτωση νοθεύει τον ανταγωνισμό.
• Επίσης η διαδικασία των διαγωνισμών πρέπει να προβλέπει και να επιδιώκει τη μείωση των ποσοτήτων των εισερχόμενων αποβλήτων στις μονάδες επεξεργασίας. Η μείωση αυτή είναι αναμενόμενη και λόγω της οικονομικής κρίσης αλλά και με βάση τις κατευθύνσεις της οδηγίας 98/2008. Δεν είναι λογικό το δημόσιο να εγγυάται την ποσότητα των 1.350.000 τόνων ετησίως για 20-25 χρόνια και με ενδεχόμενο να πληρώνεται και ποινική ρήτρα εάν δεν παραδίδεται στις μονάδες αυτή η ποσότητα. Τονίζουμε ότι η κομποστοποίηση παρέχει τη μεγαλύτερη δυνατή ευελιξία σε τυχόν αυξομείωση των ποσοτήτων και δεν απαιτεί καμία εγγυημένη ποσότητα.
• Επισημαίνουμε την ανάγκη για τα έργα διαχείρισης αποβλήτων να έχουν τη δυνατότητα παραλαβής και άλλων διακριτών ρευμάτων – έναντι Gate Fee – όπως ληγμένα τρόφιμα, ιλύες βιολογικών καθαρισμών, απόβλητα σφαγείων κ.λπ. και έτσι να αντιμετωπισθούν παράλληλα και άλλα σοβαρά προβλήματα διαχείρισης αποβλήτων.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ΟΕΑ-Greenpeace-Δίκτυο Μεσόγειος SOS έχουν προτείνει τους ίδιους ακριβώς στόχους και τους έχουν υποβάλλει στο ΥΠΕΚΑ για να συμπεριληφθούν στο σχετικό πίνακα αλλαγής της σχετικής νομοθεσίας.
Για τον ΣΕΚ | Για την Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης |
Δημήτρης Κανακόπουλος | Φίλιππος Κυρκίτσος |
Πρόεδρος του Δ.Σ. | Πρόεδρος ΟΕΑ |