Το πρόγραμμα «Μηδενικά Απόβλητα» έχει ως στόχο την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου προγράμματος για την ελαχιστοποίηση της παραγωγής αποβλήτων και τη μεγιστοποίηση της αξιοποίησης φυσικών πόρων και ενέργειας στις περιοχές που συμμετέχουν στο πιλοτικό πρόγραμμα. Επιπλέον, στόχο αποτελεί και η συστηματική και δραματική μείωση της ποσότητας των αποβλήτων που καταλήγουν σε χώρους ταφής, εκτρέποντας την ποσότητα των υλικών και των φυσικών πόρων με σκοπό την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωσή τους. Το πρόγραμμα θα προωθήσει μεθόδους επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, οι οποίες θα αποτελέσουν την οικονομική βάση βιώσιμης ανάπτυξης για περιοχές, οι οποίες συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Η μετατροπή των αποβλήτων σε πολύτιμα προϊόντα μέσω της επαναχρησιμοποίησης ή της ανακύκλωσης δημιουργεί θέσεις εργασίας, διαθέτει υλικά στον δευτερογενή τομέα παραγωγής και προσθέτει σημαντική αξία σε ολόκληρη την οικονομία.
Ένα σημαντικό μέρος της υλοποίησης του προγράμματος αποτελεί και η χρήση μεθοδολογιών κοινοτικής κομποστοποίησης και ΠΟΠ (Πληρώνω Όσο Πετάω), καθώς επίσης και η συμμετοχή εμπλεκόμενων τοπικών και εθνικών ιδρυμάτων. Η προσπάθεια αυτή είναι μεγάλη πρόκληση στις μέρες μας, ιδίως για τις Μεσογειακές χώρες, λόγω κάποιων ιδιαιτεροτήτων τους, όπως είναι η ελαστικότητα των νομοθετικών ρυθμίσεων, οι περιορισμένοι μηχανισμοί ελέγχου και η δυσπιστία απέναντι στις αρχές, καθώς επίσης και η ερημοποίηση των εδαφών, η ανάγκη για τη δημιουργία αποθηκών άνθρακα και οι συνέπειες της μη βιώσιμης διαχείρισης αποβλήτων στη Μεσογειακή λεκάνη.
Για την αντιμετώπιση της πρόκλησης αυτής, το πρόγραμμα επικεντρώνεται σε δράσεις στοχευόμενης ευαισθητοποίησης και βασίζεται τις παρακάτω δράσεις:
- Διαχείριση και συντονισμός του προγράμματος
- Δράσεις ενημέρωσης, επικοινωνίας και κεφαλαιοποίησης με ομάδα-στόχο επαγγελματίες, πολιτικούς και το ευρύ κοινό
-
Ανάπτυξη στρατηγικών για την παραγωγή μηδενικών αποβλήτων με τις εξής εφαρμογές:
- Ανάπτυξη συστημάτων παρακολούθησης και μέσων ανάλυσης για την αξιολόγηση μεθόδων διαχείρισης αποβλήτων από τους δήμους, και
- Μελέτη των διαχειριστικών απαιτήσεων για την εφαρμογή δημοτικής κομποστοποίησης (στο πλαίσιο του προγράμματος θα γίνει πιλοτική εφαρμογή οικιακής κομποστοποίησης σε 25 δήμους για 2 χρόνια με τουλάχιστον 70 νοικοκυριά ανά δήμο).
-
Ανταλλαγή εμπειριών:
- Δημιουργία καταλόγων πάνω στις καλύτερες και χειρότερες πρακτικές, καθώς και διεθνείς αναλύσεις SWOT, και
- Εργαστήρια πάνω στη διαχείριση αποβλήτων και κοινή πολιτική για την εφαρμογή στρατηγικών παραγωγής μηδενικών αποβλήτων.
-
Επανεξέταση, αξιολόγηση και βελτίωσης της λειτουργίας των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων σε τοπικό επίπεδο με τους εξής τρόπους:
- Ανάπτυξη ολοκληρωμένου εγχειριδίου σχετικά με τη διαδικασία εφαρμογής της εναλλακτικής διαχείρισης, αλλά και τη λειτουργία των σχετικών συστημάτων,
- Ανάπτυξη Διαδραστικού Εργαλείου Λήψης Αποφάσεων, και
- Ανταλλαγή τεχνογνωσίας από τους Δημοτικούς υπαλλήλους, τους υπεύθυνους ανάπτυξης πολιτικής και άλλους εμπλεκόμενους φορείς.