Ο Δήμος Αρκαδίων, θέλησε να ενημερώσει ένα – ένα τα νοικοκυριά και τα καταστήματα εντός των ορίων του για την εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων. Η Ζάκυνθος είναι από τις πρώτες περιοχές στην Ελλάδα που ξεκίνησαν την ανακύκλωση και μάλιστα διαθέτει Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) από τη δεκαετία του ’80.
Υπεύθυνος για τη διαχείριση των απορριμμάτων της Ζακύνθου είναι ο Σύνδεσμος Καθαριότητας Ζακύνθου ο οποίος αναλαμβάνει την κατασκευή τη λειτουργία και την αποκατάσταση του ΧΥΤΑ που εξυπηρετεί και τους έξι Δήμους του νησιού. Επιπλέον, ο Σύνδεσμος Καθαριότητας συνάπτει συμφωνίες με την ΕΕΑΑ για την ανακύκλωση των υλικών συσκευασίας καθώς και την Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ για την ανακύκλωση των Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ).
Ο Δήμος Αρκαδίων αποτελείται από επτά χωριά: Σαρακηνάδο, Άγιος Κύρηκας, Πλάνος, Τραγάκι, Κυψέλη, Βανάτο και Καλλιπάδο στα οποία μοιράζονται 1000 περίπου νοικοκυριά και 300 καταστήματα. Πριν ξεκινήσει το πρόγραμμα ενημέρωσης πόρτα-πόρτα, ενημερώθηκαν όλα τα σχολεία του Δήμου για τη συγκεκριμένη δράση και έδωσαν τα στοιχεία τους για να τους αποσταλεί κάδος ανακύκλωσης μπαταριών από την ΑΦΗΣ.
Το ερωτηματολόγιο
Αρχικά, διαμορφώθηκε το ερωτηματολόγιο που απαντήθηκε από τα νοικοκυριά του Δήμου. Αποτελούνταν από 9 ερωτήσεις που σκοπό είχαν τη διερεύνηση της κοινής γνώμης στην περιοχή, πόσο σημαντική θεωρούν την ανακύκλωση και αν είναι διατεθειμένοι να ανακυκλώνουν καθώς και αν γνωρίζουν για τα υλικά τα οποία μπορούν να ανακυκλώνουν στο Δήμο τους. Οι περισσότεροι κάτοικοι άνοιξαν τις πόρτες τους και δέχτηκαν να απαντήσουν το ερωτηματολόγιο.
Το φυλλάδιο
Για την ενημέρωση των κατοίκων διαμορφώθηκε και εκτυπώθηκε ένα ειδικό τετρασέλιδο φυλλάδιο με οδηγίες και πληροφορίες γύρω από την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση. Αναφέρονται τα υλικά που ανακυκλώνονται στο Δήμο, ο σωστός τρόπος συμμετοχής στην ανακύκλωση, τα σημεία που υπάρχουν για τη συλλογή του κάθε υλικού, αλλά και πληροφορίες για την κομποστοποίηση και για τα υλικά που πετάμε στον κάδο κομποστοποίησης. Επιπλέον, υπάρχει μια αναφορά και σε κάποια ειδικά είδη αποβλήτων καθώς και βασικοί κανόνες για τους επαγγελματίες. Για παράδειγμα, τα βουλκανιζατέρ ενημερώνονται για το ΣΣΕΔ Ecoelastika που είναι υπεύθυνο για την ανακύκλωση των χρησιμοποιημένων ελαστικών και μπορούν να έρθουν σε επαφή μαζί τους καθώς στο φυλλάδιο υπάρχουν τα στοιχεία επικοινωνίας του συστήματος.
Υλοποίηση του προγράμματος
Οι συνεργάτες της ΟΕΑ, αφού ενημερώθηκαν κι εκπαιδεύτηκαν για τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται ο Δήμος Αρκαδίων και ο Σύνδεσμος Καθαριότητας τα αστικά στερεά απορρίμματα, ταξίδεψαν στη Ζάκυνθο, φιλοξενήθηκαν από το Δήμο και ξεκίνησαν την ενημέρωση των κατοίκων του Δήμου. Οι επισκέψεις στα νοικοκυριά πραγματοποιούνταν από τις 9:30πμ έως τις 2:00μμ και από τις 6μμ έως τις 9:00μμ. Το πρόγραμμα ξεκίνησε στις 20 Ιουνίου και μέσα σε δεκαπέντε ημέρες οι συνεργάτες τις ΟΕΑ κατάφεραν να ενημερώσουν 1073 νοικοκυριά – καταστήματα . Το γεγονός ότι καταφέραμε να ενημερώσουμε το 92% των νοικοκυριών – καταστημάτων ξεπέρασε τις αρχικές μας προσδοκίες. Σε ένα πρόγραμμα ενημέρωσης πόρτα-πόρτα η ενημέρωση του 80% των νοικοκυριών θεωρείται ένας ιδιαίτερα υψηλός στόχος δεδομένου ότι ορισμένοι άνθρωποι εργάζονται και λείπουν αρκετές ώρες από το σπίτι τους αλλά κι επειδή ορισμένα σπίτια λειτουργούν ως δεύτερες κατοικίες και πιθανό να μην κατοικούνται την περίοδο υλοποίησης του προγράμματος.
Ένας σημαντικός λόγος που συνέβαλε στην επιτυχή έκβαση του προγράμματος είναι ο ενθουσιασμός και η επιμονή των συνεργατών της ΟΕΑ, οι οποίοι κατάφεραν να βρεθούν ακόμη και σε απομακρυσμένα σπίτια του Δήμου και δεν περιορίστηκαν μόνο στα κεντρικά σημεία του κάθε χωριού.
Αντιδράσεις των κατοίκων
Οι αντιδράσεις των κατοίκων ήταν κατά κύριο λόγο θετικές. Οι πολίτες άνοιξαν τις πόρτες τους και δέχτηκαν να ενημερωθούν. Επιπλέον, ήταν σε θέση να υποβάλλουν και οι ίδιοι προτάσεις για την καλυτέρευση των συνθηκών στον τομέα της ανακύκλωσης αλλά και γενικότερα στην διαχείριση των απορριμμάτων. Επίσης, ανέφεραν τομείς στους οποίους η δημοτική αρχή θα πρέπει να επέμβει ώστε να διευκολυνθεί η συμμετοχή τους στην ανακύκλωση. Σίγουρα υπήρξαν και πολίτες που θεωρούν ότι ο Δήμος αντιμετωπίζει σημαντικότερα προβλήματα τα οποία δεν έχουν αντιμετωπιστεί από το Δήμο και αξιολογούν το ζήτημα της ανακύκλωσης ως δευτερεύον. Το αρχείο που δημιουργήθηκε με όλες τις παρατηρήσεις, προτάσεις και παρεμβάσεις των κατοίκων αποτελεί ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για το Δήμο και με βάση αυτό μπορεί να αξιολογήσει τα προβλήματα του τόπου και να επέμβει με ρόλο καθοριστικό.