Τους στόχους, αλλά και τα αποτελέσματα του προγράμματος συλλογής πόρτα-πόρτα στην Καταλονία παρουσίασε ο Δρ. Ignasi Puig Ventosa, εκπρόσωπος του Καταλανικού Συνδέσμου Δήμων για τη συλλογή απορριμμάτων πόρτα-πόρτα, στο διακρατικό εργαστήρι που οργανώθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος MED «Low Cost Zero Waste Municipalities».
Οι στόχοι του Συνδέσμου είναι:
- Προώθηση του προγράμματος συλλογής πόρτα-πόρτα.
- Ενημέρωση των τοπικών αυτοδιοικήσεων (και άλλων φορέων) για τη συλλογή πόρτα-πόρτα.
- Διαμόρφωση πλαισίου για την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ δήμων που εφαρμόζουν το πρόγραμμα συλλογής πόρτα-πόρτα.
-
Διάδοση των αποτελεσμάτων των προγραμμάτων (αναφορές, εκδόσεις, ΜΜΕ).
Βασική προτεραιότητα του προγράμματος συλλογής πόρτα-πόρτα είναι η συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών και η μείωση της συχνότητας συλλογής των υπολειμμάτων. Γι' αυτό το λόγο και στα περισσότερα προγράμματα τα υπολείμματα μαζεύονται 1-2 φορές την εβδομάδα, ενώ τα βιοαποδομήσιμα, που αποτελούν το μεγαλύτερο κλάσμα των δημοτικών απορριμμάτων, συλλέγονται 3-4 φορές την εβδομάδα. Οι βασικές διαφορές με άλλα προγράμματα συλλογής απορριμμάτων είναι:
- Δεν υπάρχουν κάδοι στους δρόμους (ανάκτηση δημόσιου χώρου, προβλήματα τοποθέτησης κάδων εξαφανίζονται κλπ.)
- Ατομική συλλογή για κάθε κατηγορία παραγωγού, όχι ανώνυμη.
- Καλύτερα ποιοτικά και ποσοτικά αποτελέσματα και μικρή μείωση παραγωγής.
Από το 2000 έως το 2009, συνολικά 92 δήμοι της Καταλονίας εγκαινίασαν την εφαρμογή αυτού του προγράμματος. Η προτίμηση των δήμων για την εφαρμογή του προγράμματος είναι αντιστρόφως ανάλογη του πληθυσμού τους. Σε αυτά τα προγράμματα είναι διαφορετικός ο αριθμός των ρευμάτων των απορριμμάτων που συλλέγονται. Στην πλειοψηφία τους όμως συλλέγουν 4 ρεύματα (χαρτί, συσκευασίες, βιοαποδομήσιμα και υπολείμματα). Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ποιότητα των βιοαποδομήσιμων υλικών που συλλέγονται, δηλαδή η περιεκτικότητά τους σε υλικά ξένα και μη βιοαποδομήσιμα π.χ. συσκευασίες, πλαστικά κλπ., είναι καλύτερη στους δήμους που χρησιμοποιούν βιοδιασπώμενη σακούλα για τη συλλογή τους, ενώ στους δήμους που χρησιμοποιούν πλαστική σακούλα για τα βιοαποδομήσιμα, εμφανίζονται μέσα σε αυτήν ξένα υλικά σε ποσοστό συνήθως άνω του 10%. Βεβαίως, συγκρινόμενα τα ποσοστά ξένων υλικών, μέσα στα διαλεγμένα στην πηγή βιοαποδομήσιμα υλικά, των προγραμμάτων συλλογής πόρτα-πόρτα με άλλα προγράμματα διαλογής στην πηγή, είναι κατά μέσω όρο τα μισά και φτάνουν το 8%. Γεγονός είναι όμως ότι η ποσότητα βιοαποδομήσιμων υλικών στα υπολείμματα μειώνεται δραστικά κι αυτό βοηθάει πολύ στην εκπλήρωση των στόχων της νομοθεσίας για τη μείωση των βιοαποδομήσιμων υλικών που καταλήγουν στους χώρους τελικής διάθεσης.
Κόστος προγραμμάτων συλλογής πόρτα-πόρτα
Τα οικονομικά χαρακτηριστικά αυτών των προγραμμάτων διαφέρουν ως προς τον τομέα καθαριότητας στον οποίο δίνεται το περισσότερο βάρος. Έτσι, σε αντίθεση με άλλα προγράμματα που δίνουν μεγαλύτερη οικονομική βαρύτητα στον τεχνικό εξοπλισμό, τα προγράμματα συλλογής πόρτα-πόρτα δίνουν βαρύτητα στο προσωπικό. Το κόστος συλλογής έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Ο χρόνος συλλογής μπορεί να αυξηθεί, αλλά ουσιαστικά αναδιανέμεται σε όλα τα ρεύματα και μειώνεται από το χρόνο συλλογής των υπολειμμάτων.
- Το κόστος συντήρησης και ανανέωσης των κάδων στους δρόμους εξαλείφεται.
- Τα Α/Φ μπορούν να είναι απλούστερα και φθηνότερα. Το κόστος αγοράς και συντήρησης των μεγάλων Α/Φ μετατοπίζεται στο περισσότερο προσωπικό.
Το κόστος διαχείρισης έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
- Μείωση υπολειμμάτων με άμεσο όφελος του δήμου από το κόστος τελικής διάθεσης στον ΧΥΤΥ.
- Μικρά ποσοστά ξένων υλικών μέσα στα ανακυκλώσιμα ρεύματα απορριμμάτων, συνεπώς, μειωμένο κόστος διαχείρισής τους.
- Αυξάνονται τα έσοδα του δήμου από την ανάκτηση των συσκευασιών και άλλων υλικών.
Τέλος, η εφαρμογή προγραμμάτων συλλογής πόρτα-πόρτα μπορεί να αποτελέσει άριστη υποδομή για την εφαρμογή προγραμμάτων Πληρώνω-Όσο-Πετάω.